جريان داشت و زمينه‌ساز آن گرديد، روشن مى‌شود كه نخستين گام‌هاى نهضت فكرى و سياسى كه منجر به اين انقلاب شد، به وسيله سيد جمال‌الدين برداشته شد و او نخستين كسى است كه بذرهاى تغيير و دگرگونى را در اواخر دوره قاجار در جامعه ايران پاشيد.

از همه بيشتر مصر و منطقه شمال آفريقا تحت تأثير انديشه‌هاى سيد جمال‌الدين اسدآبادى قرار گرفت. اساساً حركت بيدارى و آگاهى اسلامى در اين منطقه و فعاليت‌هاى انقلابى و عقيدتى اسلامى وامدار اين مرد بزرگ و شخصيت گران‌قدر اوست. دكتر محمد البهى مى‌نويسد:

سيد جمال‌الدين در سال 1897 ميلادى پس از نبردى سخت و كارزارى بى‌امان با استعمار غرب كه نزديك سى سال به درازا كشيد، وفات يافت؛ ولى تازه پس از وفات او بود كه مبارزات و سمت و سوى فكرى و انديشه‌هاى او در سر تا سر جهان اسلام به ويژه در آن نواحى كه بيگانگان در آنجا راه يافته و مسلط گشته بودند و مقدسات و حرمت و كرامت مسلمانان را به بازى گرفته و اقتصاد و منابع خدادادى آن‌ها را به يغما برده بودند، انتشار يافت. سيد جمال‌الدين وفات يافت و پس از وى در مصر محمد عبده و مكتب سلفى او، در الجزاير جمعيت علماى الجزاير (كه مرحوم عبدالحميد بن باديس متوفى 1940 ميلادى آن را