3. موضوعات تحقيق‌

پس از پيروزى انقلاب اسلامى كه منشأ تحول عظيمى در سراسر جامعه ايران بود، تحولات عمده‌اى در حوزه قم و ساير حوزه‌هاى علمى به وجود آمد كه از آن جمله موضوعات و مسائل جديدى بود كه از سوى نهادهاى حكومتى براى دست‌يابى به راه‌حل اسلامى آن مطرح مى‌شد. مسائلى نظير قانون اساسى و نظام حكومتى اسلام، بانك‌دارى، قوانين دادرسى، حقوق مدنى، روابط موجر و مستأجر، كارگر و كارفرما، قوانين كيفرى، نظام استخدام دولتى، نظام بيمه، حدود آزادى‌هاى اجتماعى و سياسى و اقتصادى حقوق تعهدات و قراردادهاى خارجى نظام بازرگانى خارجى، نظام بازرگانى داخلى، مقررات توزيع نظام ماليات، مسائل گوناگون دفاعى و ده‌ها مسئله خرد و كلان ديگر؛ همگى از مسائل جديدى است كه به نحوى متفكران و انديشمندان حوزه را براى يافتن راه حل اسلامى مناسب به تكاپو و تلاش واداشت.

تحقيقات علمى گسترده و عميقى كه در حوزه قم و ساير حوزه‌هاى علمى ايران در زمينه مسائل فوق و ساير مسائل مورد نياز جامعه كنونى انجام گرفته است، در جهان اسلامى سابقه ندارد. پيشرفت‌هاى علمى و تحقيقاتى كه در حوزه قم در رابطه با اين‌گونه مسائل به دست آمده است با آنچه در حوزه‌هاى علوم دينى ساير كشورهاى اسلامى انجام گرفته است به هيچ‌وجه قابل مقايسه نيست.