تفسير اين رابطه متقابل و متكامل به اين شرح است: معشوق كامل كه آفريدگار جهان هستى است، فيض عامّ خود را كه همان جلوه جمال ذات اوست بر تمام مخلوقات جارى كرد. به اين ترتيب، فيض الهى هر آنچه را كه مى‌توانست از آفرينش بهره‌اى ببرد شامل شد. از اين فيض عامّ در زبان وحى الهى، به «رحمت رحمانى» و در زبان عرفان به «تجلّى اعظم» تعبير مى‌شود. به تناسب پاسخى كه موجودات به اين فيض اعظم دادند، جايگاه آنان در جهان هستى رقم خورد و سلسله مراتب وجود پديدار گشت و هر موجودى از مرتبه‌اى از مراتب كمال بهره‌مند گرديد. به تناسب همين پاسخ، جذبه و كشش عشق الهى شكل گرفت و هر موجودى به تناسب مرتبه و جايگاه خود در سلسله مراتب هستى، به شعاع جذبه عشق الهى پيوست و از كشش‌هاى شورانگيز و هيجان‌آفرين اين جذبه نورانى بهره‌مند گرديد.

3. ويژگى انسان در سلسله مراتب عشق‌

ويژگى آدمى در سلسله مراتب عشق الهى عبارت است از داشتن اجازه و اذن وصول به حضرت حق و شهود مقام قرب. به تعبيرى ديگر، باز بودن راه تكامل و ترقى او در مراتب كمال تا بى‌نهايت و به همين دليل است كه عشق آدمى تكامل‌پذير مى‌باشد. مرتبه نخستين عشق آدمى، احساس نياز است كه او را به تلاش وا مى‌دارد.

اين احساس نياز، همان شعله عشقى است كه در هستى او برافروخته شده و او را تا بى‌نهايت مى‌برد و در حقيقت نتيجه فيض عامّى است كه از سوى خداى متعال بر همه موجودات از جمله انسان جارى شده است.