ثمره عرفان، همان حكمتى كه در قرآن كريم از آن به خير كثير تعبير شده و بهترين ارمغان انبيا براى جامعه بشر به شمار رفته است. بزرگ‌ترين معلمان اين حكمت، انبياى الهى مى‌باشند و برتر از همه پيامبر اكرم، محمد مصطفى صَلَّى‌اللَّهُ عَلَيه‌وَآلِه است‌[1].

2. ذات حق؛ موضوع معرفت عرفانى‌

از ديگر ويژگى‌هاى معرفت عرفانى اين است كه موضوع اين معرفت، ذات اقدس حق متعال است. در ديگر علوم و معارف- حتى در معرفت فقهى و فلسفى- موضوع معرفت، آيات و آثار و جلوه‌هاى حق متعال است. در يك كلام، در تمامى حوزه‌هاى معرفتى ديگر موضوعِ علم و مطلوب جستار علمى و متعلق كشف و معرفت، اثرى از آثار ذات حق و جلوه‌اى از جلوه‌هاى اوست؛ ولى در معرفت عرفانى، ذات اقدس حق، خود متعلق طلب و موضوع معرفت است و همه آثار و آيات حقانى، فانى در ذات او و آينه محض ذات مقدس او مى‌باشند:

اين طمع خام، همان حق معرفتى است كه در كلام رسول خدا صَلَّى‌اللَّهُ عَلَيه‌وَآلِه بدان اشاره رفته است:

«مَا عَرَفنَاكَ حَقَّ مَعرِفَتِكَ».

و همان نظر تامّى‌

[1] . هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ اوست آن كه در ميان ايشان فرستاده‌اى از آنان برانگيخت كه آياتش را بر آنان بخواند و پاكشان كند و كتاب و حكمت به آنان بياموزد»( سوره جمعه: 2).

[2] . حافظ.