اسم الکتاب : اصول فقه نوين المؤلف : اراکی، محسن الجزء : 1 صفحة : 257
اعيان آن
داروها ندارد؛ لكن براى پزشك مطّلع به تركيبات آن دارو و اجزاء آن تركيبات و اجزاى
اجزاى مواد آن تركيبات دلالتهاى ترتّبى اشتمالى فراوانى دارد.
3.
ترتّب صدقى:
منظور
از «ترتّب صدقى»: اين است كه صدق مفهومى بر يكى از مصاديق ملاك و معيار صدق آن بر
مصداق ديگر باشد و مصداق دوّم نيز ملاك و معيار صدق مفهوم بر مصداق سوّم شود و
هكذا ...
قاعده
ترتّب صدقى از قاعدهاى نشأت مىگيرد كه در گذشته- در قاعده پنجم- درباره آن بحث
كرديم و از آن به قاعده «اولويت صدق بر معناى تام در مفاهيم تشكيكى» تعبير كرديم،
در آنجا به تفصيل بيان كرديم كه صدق مفهوم تشكيكى بر مصاديق تشكيكى خود به ترتيب
اولويت است. يعنى:
\*
صدق مفهوم بر مصداق تام كه متّحد با طبيعت صرف آن مفهوم است؛ صدق يقينى است؛
\* و
صدقش بر مصداقى كه طبيعت صرف نيست- بلكه طبيعت مخلوط است- لكن با غلبه طبيعت مفهوم
مورد نظر، صدق به درجه ضعيف ترى است، صدق مظنون است. لذا همراه با احتمال خلاف و
امكان شك در مصداقيت است؛
\* و
صدقش بر مصداقى كه طبيعت ضد طبيعت مفهوم مورد نظر بر آن مساوى يا غالب است صدق
مشكوكى است.
در
اين گونه موارد، ترتّب صدقى به وجود مىآيد. يعنى: صدق مفهوم بر هر مصداق، مترتّب
بر صدق مفهوم بر مصداق برتر و تشابه و تطابق نسبى ساير مصاديق با آن مصداق برتر
است كه مصداق تام مفهوم طبيعت است.
لكن،
اين تشابه و تطابق معمولًا به طور ترتّبى انجام مىگيرد؛ مثلًا:
اسم الکتاب : اصول فقه نوين المؤلف : اراکی، محسن الجزء : 1 صفحة : 257