مبحث اوّل: تفسير و تبيين منشأ رابطه دلالت لفظى‌

آنچه مسلّم است اين است كه رابطه دلالت لفظى، ارتباطى است كه ميان صورت لفظ (يا هر دالّ ديگر در دلالت‌هاى غير لفظى) با صورت معنا، در ذهن متكلّم و مخاطب برقرار است كه در نتيجه آن تصوّر لفظ (دال)؛ تصوّر معنا را در پى دارد. اين رابطه- ميان دو صورت لفظ و معنا-، رابطه سببيت است. حصول صورت لفظ (دال) در ذهن، سبب حصول صورت معنا (مدلول) در ذهن مى‌گردد.

منشأ پيدايش رابطه سببيت‌

سؤالى كه اينجا مطرح است اين است كه: منشأ پيدايش اين رابطه سببيت چيست؟

از روزهاى آغازينى كه اين سؤال در مجامع علمى بشر مطرح شده است دو نوع پاسخ به آن داده شده است:

\* [1]: ذاتى بودن رابطه:

نخستين پاسخى كه مطرح شده اين است كه اين رابطه، ذاتى است. بدين معنا كه سببيت تصوّر لفظ براى معنا، ناشى از خصوصيتى ذاتى در لفظ است كه موجب مى‌شود صورت آن لفظ- كه فانى در لفظ است و در اثر به منزله خود لفظ است- تصوّر معنا را در پى آورد. در اين طرز تفكر، رابطه سببيتى كه ميان صورت لفظ و صورت معنا برقرار است، نظير رابطه سببيتى است كه در طبيعت، ميان ساير اسباب و مسبّبات برقرار است. همان‌گونه كه در ساير اسباب و