مسأله 1093- اگر چيزى كه سجده بر آن صحيح است ندارد، يا اگر دارد بواسطه سرما يا گرماى زياد و مانند اينها نمى‌تواند بر آن سجده كند بايد بر لباسش سجده كند، و اگر فراهم نباشد بايد بر پشت دست يا چيز ديگر كه در حال اختيار سجده بر او جايز نيست سجده نمايد، ولى احتياط مستحب آن است كه تا سجده بر پشت دست ممكن است بر آن چيز سجده نكند.

مسأله 1094- سجده بر گل و خاك سستى كه پيشانى روى آن آرام نمى‌گيرد باطل است.

مسأله 1095- اگر در سجده اول، مهر به پيشانى بچسبد، بايد براى سجده دوم مهر را بردارد.

مسأله 1096- اگر در بين نماز چيزى كه بر آن سجده مى‌كند گم شود و چيزى كه سجده بر آن صحيح است نداشته باشد، چنانكه وقت وسعت دارد بايد نماز را بشكند، و اگر وقت تنگ است بايد به ترتيبى كه در مسأله (1093) گفته شد عمل نمايد.

مسأله 1097- هرگاه در حال سجده بفهمد پيشانى را بر چيزى گذاشته كه سجده بر آن باطل است، بايد پيشانى را بر چيزى كه سجده بر آن صحيح است بكشد و اگر ممكن نباشد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد بايد نماز را بشكند، و اگر وقت تنگ است به ترتيبى كه در مسأله (1093) گفته شد عمل نمايد.

مسأله 1098- اگر بعد از سجده بفهمد پيشانى را روى چيزى گذاشته كه سجده بر آن باطل است، عيبى ندارد، و بنابر احتياط مستحب نماز را دوباره بجاآورد، و همچنين است اگر در دو سجده از يك ركعت اتفاق افتاد.

مسأله 1099- سجده كردن براى غير خداوند متعال حرام مى‌باشد، و بعضى از مردم عوام كه مقابل قبر امامان (عليهم السلام) پيشانى را به زمين مى‌گذارند اگر براى شكر خداوند متعال باشد، اشكال ندارد و گرنه حرام است.

مستحبّات و مكروهات سجده:

مسأله 1100- در سجده چند چيز مستحب است:

1- كسى كه ايستاده نماز مى‌خواند بعد از آنكه سر از ركوع برداشت و كاملا ايستاد، و كسى كه نشسته نماز مى‌خواند بعد از آنكه كاملا نشست، براى رفتن به سجده تكبير بگويد.