جلد دوم‌

بسمه تعالى‌ عمل بر طبق اين استفتائات مجزى و مبرئ ذمه است ان شاء اللّه تعالى‌

تقليد

1

- اگر كسى از مرجعى تقليد مى‌كرده و بعد از فوت او به مرجع دوم رجوع كرده و در مسأله بقاء از او تقليد كرده و بر تقليد مرجع اول باقى مانده و حال دومى هم از دنيا رفته، به نظر حضرت عالى (كه الآن شما را اعلم مى‌داند) اين شخص چند راه برايش راجع به تقليد وجود دارد؟

بسمه تعالى‌

- در فرض سؤال، چنانچه مجتهد ميت اول اعلم بوده و اعلميت او را شخص احراز كرده در مسائلى كه در زمان حيات از او ياد گرفته بايد به تقليد او باقى باشد، و اگر اعلميت او را احراز نكرده مى‌تواند در مسائلى كه در زمان حيات از او ياد گرفته بر تقليد او باقى باشد، و نسبت به مجتهد دوم هم همينطور است، و در بقيه مسائل بايد به مرجع حى رجوع كرده و از او تقليد كند، و اللّه العالم.

2

- اگر چنانچه در مسأله‌اى كه به احتياط واجب حكم داده‌ايد از يك مرجع تقليد كند (عمل كند) بعد بخواهد از مرجع ديگر همان مسأله را تقليد كند، اين عمل جايز است؟

بسمه تعالى‌

- در احتياط واجب مى‌تواند به اعلم بعد از مرجع تقليد اعلم مراجعه كند، و اللّه العالم.

3

- آيا مى‌توانيم در يك باب از مسائل فقه كه تا به حال به آن عمل نكرده‌ايم از مجتهد ديگرى تقليد كنيم يا نه؟

بسمه تعالى‌

- چنانچه مجتهدى كه از او تقليد مى‌كنيد اعلم يا خصوص او محتمل الاعلميّه باشد در بقيه مسائل هم بايد از او تقليد كنيد، و اللّه العالم.

4

- كسى كه از مجتهدى در مسأله‌اى تقليد كرده و مواجه با مشكل شده حال آنكه در