العالم.

338

- اگر شخصى فى الواقع نماز قضا داشته باشد ولى تعدادى نماز به نيت احتياط قضا خوانده باشد آيا مجزى است؟

بسمه تعالى‌

- بلى اگر به مقدار نمازهايى كه از او فوت شده نماز قضا به نيت احتياط خوانده مجزى است و ذمّه برى شده است، و اللّه العالم.

339

- در صورتى كه فردى در تعداد نماز قضا شك داشته باشد و در اينكه ابتدا مثلا نماز ظهر و عصر قضا شده يا مغرب و عشا و شك داشته باشد، به چه شكلى مى‌بايست نماز خود را اعاده كند؟

بسمه تعالى‌

- در قضاء رعايت ترتيب لازم نيست مگر نسبت به نمازهايى كه در اداء آنها ترتيب لازم است مثل اينكه نماز ظهر را بايد قبل از قضاء نماز عصر همان روز قضا كند، و نيز نماز مغرب را قبل از قضاء نماز عشاء همان شب قضا كند، و اللّه العالم.

340

- اگر هنگام گفتن تكبيرة الاحرام سهوا بدن انسان تكان بخورد چه حكمى را دارا است؟

بسمه تعالى‌

- اگر سهوا بوده مضر نيست، و اللّه العالم.

341

- شخصى مى‌داند و در برخى موارد احتمال مى‌دهد كه نماز يا روزه‌هايى از او قضا شده يا درست انجام نداده است و اكنون به هيچ وجه ترتيب و زمان آنها را به ياد نمى‌آورد.

وظيفه او در قضاى آنها چيست؟ آيا مى‌توان به طور مداوم و تدريجى نمازهاى شبانه روز را به ترتيب همان هفده ركعت به نيت آنچه قضا شده است بجا آورد؟

بسمه تعالى‌

- چنانچه در تعداد نمازهايى كه از او فوت شده شك دارد مى‌تواند به قضاى مقدار يقينى اكتفا كند و زايد بر آن لازم نيست، و اگر در نوع نمازهايى كه از او قضا شده ترديد دارد بايد طورى نمازها را بخواند كه يقين كند ذمه او برى شده، و اگر به نحوى كه در سؤال ذكر شده- به تعداد روزهايى كه يقين به فوت دارد- نمازها را بخواند مانعى ندارد، و اللّه العالم.

342

- آيا مى‌شود انسان نيت خود را از نماز جماعت به فرادى تغيير دهد؟ از قضا به اداء و واجب به مستحب و مستحب به واجب چطور؟ از ظهر به عصر و عصر به ظهر