نمازهايى كه در اداء آنها ترتيب معتبر است مثل نماز عصر هر روز كه بايد بعد از نماز ظهر آن روز خوانده شود و نماز عشاء كه بايد بعد از نماز مغرب همان روز خوانده شود. و نيز لازم نيست نمازهاى فوت‌شده هر وقت در همان وقت قضا شود، قضاى نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشاء در وقت صبح و بالعكس مانعى ندارد، و اللّه العالم.

263

- زمانى كه وقت نماز بود و در نماز بچه‌اى مهر را برمى‌داشت من نماز را نمى‌شكستم چون به ما گفته بودند (دوران ابتدايى، راهنمايى، دبيرستان) اگر چنين اتفاقى افتاد نماز را بر ناخن انگشت شست خود برپا كنيم، آيا نياز به قضا دارد يا نه؟

بسمه تعالى‌

- اگر اعتقاد داشتيد نمازتان درست است، قضا ندارد، و اللّه العالم.

264

- سجده بر سيمان و موزاييك و نحو ذلك آيا صحيح است؟

بسمه تعالى‌

- سجده صحيح است، و اللّه العالم.

265

- حكم نيت وضو قبل از اذان و بعد از اذان چگونه است و فردى كه بعد از اذان مثلا براى نماز ظهر و عصر وضو مى‌گيرد آيا مى‌تواند با آن نماز ديگرى بخواند؟

بسمه تعالى‌

- قبل از اذان مى‌تواند به نيت مهيا شدن براى نماز وضو بگيرد و اگر به قصد اينكه با طهارت باشد هم وضو بگيرد وضويش صحيح است و مى‌تواند با آن وضو نماز بخواند، و بعد از اذان هم مى‌تواند به قصد نماز خواندن يا به قصد اينكه با طهارت باشد وضو بگيرد و در هر حال شخصى كه براى يكى از غايات وضو گرفت مى‌تواند با آن وضو بقيه كارهايى را كه مشروط به وضو است انجام دهد، و اللّه العالم.

266

- حكم نماز و روزه ما طلاب و دانشجويان كه چندين سال يا فقط يك سال در يك شهر مى‌مانيم چگونه است؟ و اگر كمتر از 10 روز در اين شهر بمانيم حكم آن چگونه است؟

بسمه تعالى‌

- محل تحصيل وطن انسان حساب نمى‌شود و اگر كمتر از ده روز در آنجا مى‌ماند نمازش قصر است، بلى اگر شخص قصد داشته باشد مدت زيادى مثل هشت سال يا بيشتر در جايى بماند نمازش در آنجا تمام و روزه‌اش صحيح است، و چنانچه شخص براى تحصيل بين وطن و محل تحصيل كه به اندازه مسافت شرعى است تردد مى‌كند و ده روز