و اللّه العالم.

2055

- يكى از علامات بلوغ، احتلام است، آيا شخصى كه استمناء كرده و منى از او خارج شده هم محتلم است و بنا بر اين بالغ؟ اگر كسى نسبت به علائم بلوغ جاهل بوده و سپس علم حاصل كرده آيا معذور است يا نه؟

بسمه تعالى‌

- الف) بلى در فرض مزبور بالغ شده است، و اللّه العالم.

ب) بايد عباداتى كه در زمان بلوغ از او فوت شده قضا كند، و اللّه العالم.

2056

- اگر محيط و عرف به گونه‌اى باشد كه حيا و حيثيت حفظ شود، آيا مرد مى‌تواند در جايى كه زن نامحرم عبور مى‌كند و يا نشسته است در آب دريا برود و يا با شلوار كوتاه و يا بدون پيراهن باشد يا خير؟

بسمه تعالى‌

- امورى كه باعث ترويج فساد و خلاف عفت باشد جايز نيست در هر زمان، و اللّه العالم.

2057

- آيا مى‌توان از برنامه‌هاى كامپيوترى شركتهاى كفار يا اهل كتاب مستقل از ساير كشورها مثلا آمريكا بدون اجازه آنها گپى‌بردارى كرد و يا بدون پرداخت پولى از اين برنامه‌ها استفاده كرد (با توجه به اينكه شما هنگامى كه اين برنامه را در كامپيوتر خود براى اولين بار مى‌گذاريد بايد با زدن يك دگمه قبول كنيد كه مى‌پذيريد وجهى را براى شركت خارجى حواله كنيد تا بعد به شما اجازه دهد از برنامه استفاده كنيد، و تا اين دگمه را نزنيد به شما اجازه ورود به برنامه داده نمى‌شود). يا همينطور كتابهاى آنها را بدون اجازه آنها يا بدون پرداخت وجهى به آنها ترجمه كرد يا با قيمت ارزانتر دوباره چاپ كرد؟ خريدن اين كتابها يا برنامه‌ها چطور است؟

بسمه تعالى‌

- اگر برنامه‌هاى فساد باشد، چه پول بدهد يا ندهد جايز نيست؛ و اگر فساد نباشد ولى موجب وهن مسلمين و مؤمنين باشد، بدون پرداخت پول باز جايز نمى‌باشد، و اللّه العالم.

2058

- در توضيح المسائل آمده است كه استبراء انواع مختلفى دارد، آيا مى‌شود يك مدل ساده ديگر از انواع استبراء را ذكر بفرماييد، و سؤال اينكه آيا اگر به جاى سه بار، شخصى‌