تصادف وسايل نقليه مى‌باشد و براى تأمين و پرداخت خسارت مصدومين موازين و مقرراتى دارند مثلا در مورد تصادف دو ماشين، اگر ماشين راننده مقصر بيمه شده باشد اداره بيمه خسارت مقتولين و مجروحين را از بابت حساب بيمه آن ماشين پرداخت مى‌كند، و اگر ماشين راننده مقصر بيمه نشده باشد و ماشين راننده‌اى كه مقصر نيست بيمه شده باشد اداره بيمه خسارت مقتولين و مجروحين را از بابت حساب بيمه آن ماشين پرداخت مى‌كند. در هر دو صورت پرداخت كننده ديه، اداره بيمه است.

سؤال ما اين است كه: اگر ماشين راننده مقصر بيمه نباشد و ماشين راننده بى‌تقصير بيمه باشد و اداره بيمه ديه مقتولين و مجروحين را از بابت بيمه ماشين راننده بى‌تقصير پرداخت كند، آيا ورثه مقتول اين فرض تصادف و مجروحين آن حقّ مطالبه ديه ديگر از راننده مقصر را دارند يا ندارند؟ چون براى يك نفر در شرع، بيش از يك ديه معيّن نشده است، جواب اين مسأله را بيان فرماييد.

بسمه تعالى‌

- اداره بيمه ديه را در آن صورت مى‌دهد كه اولياء مقتولين و مجروحين ديه را از طرف نگيرند و اولياء دم نيز به عنوان ديه مى‌گيرند و حق غير آن را ندارند، و اللّه العالم.

1713

- عاقله كيست؟ و در چه مواردى حكم به ديه دارد؟

بسمه تعالى‌

- فاميلهاى پدرى شخص است مثل برادران و عموها و پدر و اجداد پدرى و فرزندان ذكور و نوه‌هاى ذكور شخص، و ديه جنايت خطأ محض را عاقله تحمل مى‌نمايد با تفصيلى كه در كتاب ديات مبسوطا بيان شده است، و اللّه العالم.

1714

- استناد ديه به چه منبع قرآنى، روايى و تاريخى مى‌باشد؟

بسمه تعالى‌

- اصل ديه در قرآن شريف سوره نساء آيه 91 ذكر شده‌ «وَ دِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى‌ أَهْلِهِ» و تفصيل آن كه در چه مورد بر خود شخص و در چه مواردى بر عاقله است، آيا ثبوت در ذمّه است يا مجرد تكليف است؟ يا ديه چه مقدار است در روايات پيامبر و ائمه هدى عليهم السّلام آمده كه در كتاب وسائل الشيعة ج 19 نقل شده، و اللّه العالم.

1715

- ضمان عاقله چگونه ضمانى است؟