و اللّه العالم.

1569

- زنى كه طلاق خلع گرفته آيا بعد از پشيمانى‌اش مى‌تواند به شوهر خود رجوع كند؟

بسمه تعالى‌

- مى‌تواند به آنچه بذل كرده رجوع كند و به شوهر اعلام كند، در اين صورت طلاق رجعى مى‌شود و شوهر مى‌تواند در عدّه رجوع كند، و اللّه العالم.

1570

- چندى است در بعضى نوشته‌ها و اظهار نظرها درباره «عدّه» در ازدواج موقت و اذن ولى در ازدواج دختر باكره مطالبى عنوان مى‌شود:

الف) نگهدارى عدّه صرفا به خاطر اطمينان از عدم وجود جنين در رحم است و چون با وسايل پزشكى (از قبيل كاندوم (كاپوت)، قرص ضد باردارى، ترى ليتومى «لوله بستن زنان»، وازكتومى «لوله بستن مردان» و نهايتا آزمايش خون و ادرار و سونوگرافى و بعضا اخراج رحم از بدن) مى‌توان از عدم وجود جنين در رحم مطلع شد، لذا نيازى به نگهدارى عدّه نيست و نتيجه مى‌گيرند كه يك زن مى‌تواند با استفاده از اين وسايل در يك روز به ازدواج چند مرد درآيد!

ب) در اين زمان دختران از رشد فكرى و عقلانى كافى برخوردارند، همانطور كه دختر بالغه بدون اذن ولى مى‌تواند در مال و دارايى خود تصرّف كند، در ازدواج نيز مخيّر است و در نتيجه اذن پدر يا جدّ پدرى در ازدواج دختر باكره لازم نيست.

بسمه تعالى‌

- الف) زنى كه در سنّ عدّه است در صورت طلاق يا وفات شوهر يا وطى به شبهه بايد عدّه نگهدارد چه احتمال وجود جنين در رحم او داده شود يا احتمال آن داده نشود، بلكه با يقين به عقيم بودن زن يا عقيم بودن مردى كه با او نزديكى كرده باز عدّه لازم است؛ اختلاط مياه و كشف حامله بودن حكمت حكم است نه علّت آن و حكم شرعى تابع موضوع است نه حكمت، و اللّه العالم.

ب) ازدواج دختر باكره بنابر احتياط بايد به اذن ولىّ او باشد چه ازدواج دائم باشد يا ازدواج موقت، و اينكه گفته مى‌شود به جهت رشد فكرى دختران امروز در ازدواج آنها اذن ولى لازم نيست حرفى بيش نيست، دختران در اين جهت رشد لازم را ندارند چه بسيار دخترانى كه به خاطر نداشتن تجربه و رشد لازم فريب افراد شرور را خورده به‌