و ساختمان بپردازد و آنچه را پس از گذشت سال بر پول آن ساخته يا خريده خمس همان پول را بدهد، و اللّه العالم.

839

- شخصى براى اينكه پسرانش ازدواج كنند و مسكن داشته باشند يك زمين براى ساخت مسكن مى‌خرد و در طول يك سال نمى‌تواند ساختمان بسازد، آيا آن زمين خمس مى‌گيرد؟

بسمه تعالى‌

- زمين مذكور خمس دارد، و اللّه العالم.

840

- من هنوز در زندگى استقلال ندارم يعنى در تحت نظر پدرم و به دستور ايشان كار مى‌كنم و مخارج زن و بچه‌ام و خودم به دست پدرم انجام مى‌گيرد، بنابراين گاهگاهى به سبب جايزه و هديه و ... از دست خود پدرم يا كس ديگر جمع مى‌كنم و سال از او مى‌گذرد، آيا خمس آن بر من واجب است يا خمس ندارد؟

بسمه تعالى‌

- اگر مجموع هداياى پدر در آن سال ارزش قابل توجهى نداشته باشد خمس ندارد، و نسبت به هداياى ديگران نيز اگر ارزش قابل توجهى نداشته باشد خمس ندارد، و اللّه العالم.

841

- شخصى تا سال معيّن خمس داده و از آن سال به بعد خمس نداده و داراى گوسفند و دو زمين كشاورزى و مسكن است، طريقه محاسبه خمس را بيان فرماييد؟

بسمه تعالى‌

- هر چه از آن سال به بعد اضافه شده از حيواناتى كه سرمايه زندگى اوست يا زمين كشاورزى يا چاق شدن گوسفندان و امثال آنها خمس دارد، و مسكنى كه با درآمد همان سال خريده خمس ندارد، و اللّه العالم.

842

- شخصى داراى موتور آب و زمين كشاورزى است كه همه را تخميس نموده است، ولى چون موتور آب فرسوده شده و قدرت آبيارى زمين را ندارد، مى‌خواهد علاوه بر مبلغ فروش اين موتور آب، مبلغى هم اضافه نمايد تا بتواند موتور آب جديدى خريدارى نمايد، بفرماييد كه آيا اين مبلغ اضافه بايد تخميس شود يا خير؟

بسمه تعالى‌

- در صورتى كه همه حاصل مزرعه يا قسمت عمده از آن را مى‌فروشد مبلغ اضافه را بايد تخميس كند، و اللّه العالم.