[جواب‌]

باسمه تعالى؛ شرط به نحو مزبور نافذ نيست، و اگر چنين شرط كند كه وارث سهم خود را از ارث بعد از موت مورّث به ساير ورثه ببخشد، اين شرط صحيح و نافذ است، و الله العالم.

(1850)

شخصى زمينى را به مدت يك ماه به خيار فسخ خريد و ده روز پس از آن مُرد، نامبرده فرزند ندارد، ولى همسر دارد؛ اگر معامله فسخ نشود، همسر ارث نمى‌برد، آيا اين اجازه هست كه همسر خيار فسخ نمايد تا از پولى كه در دست فروشنده است ارث ببرد؟ يا خيار فسخ به دست ورثه ديگر است؟

[جواب‌]

باسمه تعالى؛ زن از خيار فسخ ارث مى‌برد، ولى خيارى كه به ورثه منتقل شده، حقّ واحد است، و ورثه فقط در صورت توافق با هم، مى‌توانند فسخ كنند، و الله العالم.

(1851)

آقايى زمين را به نام فرزندش قباله مى‌كند- به شرط اينكه وقتى كارهاى بانكى را انجام داد، دوباره به پدر برگرداند- آنگاه وصيت مى‌كند اگر برگردانيد، در بقيه اموال هم ارث ببرد، اگر برنگردانيد، آن زمين حقّ ارث او باشد؛ اصلاحات ارضى شد و زمين بدست ديگرى افتاد، حال تكليف چيست؟

[جواب‌]

باسمه تعالى؛ چنانچه پدر زمين مزبور را به پسر بخشيده و شرط كرد كه بعد به او برگرداند، شرط مزبور باطل است و پسر از ماترك ميت ارث مى‌برد؛ و چنانچه به پسر نبخشيده و فقط به اسم او قباله كرده، پسر مى‌بايست بعد از برطرف شدن گرفتارى، زمين را به قباله پدر برگرداند؛ و اگر به خاطر كوتاهى در اين امر، بعد از مرگ پدر، زمين از دست او گرفته شد، بقيه ورّاث مى‌توانند در ازاى حقّ الارث آنها كه در آن زمين از بين رفته، سهم آن پسر را در اموال ديگر ميت به تقاص بردارند؛ ولى اگر پسر كوتاهى نكرده، او هم مثل بقيه ورّاث مى‌تواند سهم خود را از ماترك ميت بردارد، و الله العالم.

(1852)

دانشجويانى مسلمان براى تحصيل به خارج مى‌روند، اينان با بعضى از كسانى كه‌ مسلمان نيستند و با شرايط آنان ازدواج مى‌كنند، صاحب فرزند هم