مالكش برگرداند؛ آيا در صورت عدم وصول، مى‌شود دستگاه مزبور را استرداد نمود؟ و آيا هزينه برگرداندن به عهده مستأجر است؟ آيا ردّ در محل قبض لازم است يا در محل خود مستأجر كافى است؟

[جواب‌]

باسمه تعالى؛ در فرض مزبور مى‌تواند اجاره را فسخ نمايد؛ و در صورتى كه متعارف آن باشد كه مستأجر بايد كمباين را به موجر برگرداند، برگرداندن آن به عهده مستأجر است؛ و ملاك، رد در محل قبض است، مگر اينكه غير آن را در اجاره شرط كرده باشند، و الله العالم.

(1203)

اگر مستأجر به موجر بگويد كه: مبلغى پول برايت مى‌دهم تا اجاره را كمتر كنى، آيا اين قرض جايز است؟

[جواب‌]

باسمه تعالى؛ اگر اجاره به مبلغى كمتر از معمول بوده و در ضمن عقد اجاره شرط قرض دادن مستأجر به موجر بشود، جايز است؛ ولى شرط اجاره به كمتر در ضمن عقد قرض، جايز نيست و ربا است؛ و اگر قرض جداگانه و اجاره جداگانه بوده و به هم ارتباطى نداشته باشد، جايز است، و الله العالم.

(1204)

مستأجرى در ملكى سه سال بنشيند از مالك درخواست حقّ كسب مطالبه كند، آيا شرعاً جايز است؟

[جواب‌]

باسمه تعالى؛ حقّ كسب وجه شرعى ندارد، و الله العالم.

(1205)

ما دانشجويان يك مركز غير انتفاعى با قراردادى كه بر پايه اساسنامه آن مركز است، همه هزينه تحصيل خود را مى‌پردازيم، يكى از مفاد اساسنامه اين است كه دانشگاه يك عضو هيئت علمى تمام وقت براى مركز به خدمت بگيرد تا در آزمايشگاه و كارگاه بيشترين بهره‌بردارى شود، اما دانشگاه به آن رفتار نكرده، بلكه استادان مدعوّ و حق التدريسى را به كار گرفته و از اين راه در واقع 13 مبلغ هزينه شده را به كار بسته است و دانشگاه به يك نيروى كارآمد عضو هيئت علمى تمام وقت نيازمند است، لطفاً حكم شرعى اين نقض قرارداد را بفرماييد؟