پول را بايد بدهد؛ و اگر خانه را شركت يا دولت به او داده، اگر همان موقع در آن ساكن شده- و لو بعداً اقساط او را بدهد- خمس ندارد، و اصل خانه را با حاكم شرع به مقدار كمى مصالحه كند، و الله العالم.

(960)

سرقفلى مغازه‌اى كه 15 سال پيش خريده‌ايم، آيا خمس آن را بايد به قيمت فعلى بايد بپردازيم يا به قيمت همان سال قبل؟

[جواب‌]

باسمه تعالى؛ اگر از پولى كه سال بر آن گذشته سرقفلى را بخرد، خمس همان پول را بدهد؛ و اگر از ربح ضمن سال خريده، قيمت فعلى را تعيين كرده خمس قيمت فعلى را مى‌دهد؛ و اگر از هر دو خريده، هركدام را به نسبت حساب مى‌كند، و الله العالم.

(961)

شخصى در مدت چند سال خانه مسكونى مورد نياز خود را از راه وام يا درآمد كارمندى يا كارگرى پيش پدر، مدت يك سال و چندى قسمتى از آن را ساخته و در آن ساكن شده، و در يك يا چند سال ديگر قسمتهاى ديگر آن را مى‌سازد، و در اين بين مقدارى از ابزار ساختمان آن از آهن يا چيزهاى ديگر سال بر آن مى‌گذرد، آيا خمس به آنها تعلق مى‌گيرد؟

[جواب‌]

باسمه تعالى؛ آنچه از مصالح را قبل از سال سكونت در ساختمان به كار برده، يا باقى مانده، چنانچه از ربح بين سال پولش را پرداخته، بايد خمس را به قيمت فعلى بنا و اجزاى باقيمانده بپردازد؛ و اگر از ربحى كه سال بر آن گذشته و خمس آن را نداده، پولش را پرداخته، خمس همان مبلغ پرداختى را بايد بدهد؛ و آنچه از اقساط وام قبل از سال سكونت از ربح پرداخته، خمس آنها را نيز بايد بدهد؛ و آنچه بعد از سكونت، از ربح همان سال ساخته، خمس ندارد؛ ولى زايد پس از سال، خمس دارد، و الله العالم.

(962)

آيا هديه خمس دارد؟ اگر هديه را به پول مبدّل نمود، بازهم خمس دارد؟

[جواب‌]

باسمه تعالى؛ اگر هديه چيز محقرى باشد يا پول را تبديل به چيزى كه مورد نياز است بنمايد، خمس ندارد؛ و اگر محقر نباشد و تبديل به چيزى شود كه