خمس آن بر عهده همسر شماست، و اللَّه العالم.

(118)

اگر همسرم به هنگام عقد ازدواج به من وعده داده است كه يك بار مرا به همراه خود به حج ببرد، آيا حج بر ذمّه من مستقر شده است؟

[جواب‌]

باسمه تعالى: به محض وعده حج، استطاعت محقق نمى‌شود، مگر آن كه همسر شما آن را در ضمن عقد بر خودش شرط كرده باشد و حاضر هم باشد كه به آن شرط عمل كند، هر چند حاضر بودن ايشان بعد از درخواست شما از ايشان باشد- كه در اين صورت حج بر شما واجب مى‌شود، و اللَّه العالم.

(119)

اگر به زنى هزينه‌هاى حج پرداخت شود و مى‌داند كه بذل و بخشش‌كننده كه همان همسر اوست، بذل و بخشش او همراه با منّت است به گونه‌اى كه باعث ذلّت او مى‌گردد، آيا بر اين زن واجب است كه اين بذل و بخشش را قبول كند يا خير؟

[جواب‌]

باسمه تعالى: در فرض مذكور اگر اين ذلّت و خوارى- كه گفته شده است- از بافته‌هاى ذهنى و اوهام و تخيّلات او نباشد و ذلّت و خوارى او حقيقى باشد، حج بر او واجب نيست، و اللَّه العالم.

(120)

من زنى هستم كه فرزندم مى‌خواهد مرا به همراه خود به حج ببرد، با اين كه من استطاعت مالى هم ندارم و از سوى ديگر همسرم رضايت نمى‌دهد كه به حج بروم، وظيفه من چيست؟

[جواب‌]

باسمه تعالى: به محض بذل و بخشش استطاعت فراهم مى‌گردد و حج‌