باعث عسر و حرج او مى‌گردد، اما مى‌تواند آن را اجاره دهد و از درآمدى كه از راه اجاره آن بدست مى‌آورد، به حج برود، آيا بر او واجب است كه زمين خود را بفروشد و آيا چنين شخصى، مستطيع است؟

[جواب‌]

باسمه تعالى: آرى، با فراهم بودن ديگر شرايط، اگر آن زمين از معيشت او زائد بود و به اندازه هزينه حج بود- گرچه با ضميمه نمودن مال زايد ديگرى هم باشد- و هزينه و نفقه خود و خانواده‌اش را هم داشت، شخص مزبور مستطيع است و بايد به حج برود هر چند بفروختن آن زمين باشد و مى‌تواند براى هزينه حج، قرض كند و سپس از سود و منفعت حاصله از آن زمين آن را پرداخت نمايد، و اللَّه العالم.

(46)

كسى كه مال غائبى دارد كه در حال حاضر نمى‌تواند آن را براى حج هزينه كند، و يا آنكه مال حاضر و آماده‌اى دارد- مثل قطعه زمين- اما در حال حاضر نمى‌تواند آن را بفروش برساند، اما مى‌تواند كه قرض كند و به حج برود و سپس بدهى‌اش را نيز پرداخت نمايد، در اين صورت، آيا حج بر او واجب مى‌شود؟

[جواب‌]

باسمه تعالى: از جهت امرى كه در سؤال ذكر شد شخص مستطيع حساب نمى‌شود، و اللَّه العالم.

(47)

اگر كسى ابزار و وسايل كار دارد، و مى‌تواند مقدارى از آنها را بفروشد، و براى رفتن به حج هزينه كند، بدون آنكه به زحمت و سختى بيفتد مى‌تواند نيازهاى زندگى و معيشت خود را با باقيمانده آن ابزار و