جوابگوى هزينه زندگى گيرنده بذل باشد و هم مخارج سفر حج را كفايت كند شرط نيست؛ اگر بذل‌كننده مصارف رفت و برگشت و هنگام مراسم حج را بذل كند، در صورتى كه گيرنده بذل بعد از انجام حج، بدون عسر و مشقت به امور زندگى خود ادامه بدهد، قبول بذل واجب و به عهده نگرفتن مصارف زندگى او از سوى باذل، عذرى براى ترك حج نمى‌شود.

اما اگر اين كار براى او ممكن نباشد؛ مانند كسى كه كارمند دولت است و اجازه سفر حج ندارد، و چنانچه مسافرت كند شغل و حقوقش را از دست مى‌دهد و پس از مراجعت با توجه به اينكه باذل مصارف زندگى او را به عهده نگرفته، دچار مشكل مى‌شود، قبول بذل در اين صورت واجب نخواهد بود و براى ترك حج، معذور است.

مسأله 45- اگر گيرنده بذل، بدهكار باشد، قبول حج بذلى بر او واجب است به شرط اينكه سفر حج فرصت اداى بدهى وى را از بين نبرد و در غير اين صورت قبول بذل واجب نخواهد بود.

ركن دوم: امنيّت و سلامت‌

مسأله 46- اگر در راه سفر حج، ماليات قابل توجهى از شخص حاجى دريافت گردد، چنانچه ماليات مذكور، به نحو متداول و متعارفى باشد- مانند آنچه كه حكومت از هر شخصى كه وارد آن ديار مقدّس مى‌گردد دريافت مى‌كند- چنين مالياتى مانع وجوب حج نخواهد بود و بايد آن را بپردازد، هر چند كه موجب ضرر و زيان بر شخص باشد، امّا اگر آن ماليات غير عادى و نامأنوس باشد مانند آنچه‌