484- أحوط آن است كه تا انسان يقين به درك ركوع امام نكند وارد جماعت نشود؛ هرچند بنابر اقوى با صِرف احتمال درك ركوع امام اقتداء جائز است، و در فرض رسيدن به ركوع او نمازش هم صحيح مى‌باشد.

485- اگر كسى با احتمال رسيدن به ركوعِ امام وارد جماعت شود اما ركوع امام را درك نكند، اقتداء او صحيح نيست، و نمازش باطل است، و نيز اگر با گمان به درك ركوع امام اقتداء نمايد و به ركوع برود، و بعد شك كند كه ركوع امام را درك كرده است يا نه، نمازش باطل مى‌باشد.

486- زمانى كه امام در ركوع است، اگر كسى اقتداء كند و پيش از رفتن او به ركوع يا پيش از رسيدن به حد ركوع امام سر از ركوع بردارد، مى‌تواند قصد فرادى كند و نماز خود را تمام نمايد، و مى‌تواند همانطور بايستد تا امام براى ركعت بعد برخيزد، و ركعت بعدى امام را ركعت اول خود قرار دهد؛ ولى اگر برخاستن امام به قدرى طول بكشد كه نگويند اين شخص نماز جماعت مى‌خواند، بايد نيّت فرادى نمايد.

487- اگر كسى پيش از گفتن تكبيرة الإحرام بداند به ركوع امام نمى‌رسد، جائز است به انتظار ركعت بعد اقتداء نمايد، البته در صورتى كه شروع ركعت بعد به قدرى طول نكشد كه باعث از بين رفتن صدق اقتداء شود.

488- اگر مأموم پيش از رسيدن به صف جماعت امام را در حال ركوع ببيند، و بترسد كه اگر خود را به صف جماعت برساند و اقتداء كند امام سر از ركوع بردارد، جائز است همانجا كه هست نيّت كند و تكبيرة الإحرام بگويد و به ركوع برود، و در ركوع يا بعد از سر برداشتن از آن يا در سجود يا در بين سجدتين يا بعد از دو سجده يا در حال قيام ركعت بعد راه برود و خود را به صف جماعت برساند، هرچند راه رفتن براى طلبيدن جاى افضل يا براى فرار از كراهت ايستادن در يك صف به تنهايى يا براى غير اينها باشد، چه صف جماعت پيش روى او باشد يا پشت سر او، و چه صف در طرف راست او باشد يا در طرف چپ او، به شرط آنكه راه رفتن موجب انحراف از قبله نشود، و مابين او و صف جماعت مانع ديگرى مانند حائل يا بلندى يا پستى نباشد.

بلى، بنابر اقوى آن مقدار دورى از صف كه در حال اختيار جائز نيست در اين صورت ضرر ندارد، به شرط آنكه اقتداء بر آن صادق باشد؛ و بنابر اقوى در وقت راه‌