ايستاده؛ و گرنه نشسته يا خوابيده يا در حال راه
رفتن، چه پياده يا سواره؛ و بايد تا ممكن است سعى كند تكبيرة الإحرام را رو به
قبله بگويد، و باقى اعمال و اذكار نماز را هر مقدار كه مىتواند رو به قبله انجام
دهد؛ لكن اگر نمىتواند رو به قبله شود، استقبال از او ساقط مىباشد؛ و چنانچه
نتواند ركوع و سجده را به هيچ وجه انجام دهد، بايد با اشاره- و لو به باز و بسته
كردن چشم- ركوع و سجود را بجا آورد؛ و اگر به اين گونه هم ممكن نيست، بايد پس از
نيّت نماز تكبيرة الإحرام را بگويد، و بجاى هر ركعت از نماز يك بار «سُبْحانَ
اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اكْبَرُ»
بگويد، و به دنبال آن دعائى هم بخواند، و در پايان تشهد و سلام را نيز بجا آورد.
306-
اگر شخص در حال مطارده طبق وظيفهاى كه دارد نماز را بخواند، لازم نيست بعد از رفع
عذر آن نماز را اعاده يا قضاء نمايد؛ و اگر نجات از مطارده متوقف بر ترك نماز
باشد، بايد نماز را ترك نمايد، ولى قضاء آن از او ساقط نيست.
307-
اگر به جهت ضرورت بعضى از قسمتهاى نماز را مثلًا در حال راه رفتن يا سواره بخواند،
و در وسط نماز ضرورت برطرف شود، بايد بقيه نماز را طبق وظيفه فعلى خود به صورت
تمام و كامل بجا آورد، و نيز اگر بعضى از قسمتهاى نماز را درست انجام داده باشد، و
در بين نماز ضرورت پيدا شود، بايد باقيمانده نماز را طبق وظيفه حال ضرورت بجا
آورد.
308-
سرنشين هواپيماى در حال سقوط و كشتى در حال غرق شدن و ماشين يا موتورى كه در حال
سقوط از بلندى هستند يا تصادف كردهاند، و شخصى كه از درخت پرت شده و يا در حال
غرق شدن در آب و يا در حال فرو رفتن در باتلاق است، و يا به سبب زلزله زير آوار
قرار گرفته باشد، و امثال اينها كه معلوم است چند لحظه ديگر جان مىسپارند، اگر در
هنگام وقوع حادثه وقت نماز داخل شده و نماز نخوانده باشند، بايد نماز خود را به
گونهاى كه در حال مطارده گفته شد بجا آورند؛ و چنانچه پس از انجام نماز مطارده
نجات پيدا كنند، اعاده آن نماز به صورت كامل لازم نيست؛ و اگر در چنين حالتى طبق
وظيفهاى كه دارند نماز نخوانند، ذمّه آنها به آن آن نماز مشغول مىشود، و بايد به
نيابت از آنها نماز به صورت كامل قضاء شود؛ ولى اگر وظيفه آنان نماز مسافر بود،
بايد نمازهاى چهار ركعتى را به نيابت از آنان دو ركعتى قضاء نمايند.