و احياى سه شب قدر مذكور، تمام تقديرات نهايى و امضاء مى‌شود. وقتى امضاء شد، مقدرات هركس و هر چيز حتمى مى‌شود، هرچيزى كه در سرنوشت انسان مقدر شده باشد، قابل تطبيق است؛ ولى خدا اگر اراده كند و مصلحت ايجاب نمايد قدرت تغيير را دارد.

سؤال ديگرى كه در اين مورد مطرح مى‌شود اين است كه چرا تمام اين كارها را در يك شب انجام نمى‌دهند، براى فرشته‌ها كدام مشكلى وجود ندار د، آن‌ها مى‌توانند همه را در يك شب انجام دهند، چرا انجام نمى‌دهند؟ چرا قدر به سه شب طول مى‌كشد؟

به استنباط من، احتمال بسيار قوى وجود دارد كه به خاطر ما انسان‌ها امضاى مقدرات از شب نوزدهم تا شب يست و سوم به طول مى‌انجامد؛ زيرا خداوند جل جلاله بندگانش را دوست دارد، رحمت واسعه‌ى او هميشه شامل حال بندگانش بوده و در آينده تيز مى‌باشد. دليل اين تأخير فرصتى خوبى است براى بندگان خدا جل جلاله تا در طول اين مدت به خدا تسليم شوند، از گذشته‌هاى خود توبه كنند. امشب شب بيست و سوم رمضان است، آخرين شب قدر، ما و شما كه در اين مكان مقدس جمع شده‌ايم‌[1]، از اين فرصت خوب استفاده شايان نموده و از صميم قلب به‌

[1] - معمولا در سه شب قدر، مؤمنين از نقاط مختلف شهر كابل، از راه‌هاى دور و نزديك، حتى بسيارى از آنان با پاى پياده خود را در مسجد جامع حوزه علميه خاتم النبيين صلى الله عليه وآله وسلم مى‌رسانند و اين شب‌هاى مبارك را با خواندن صد ركعت نماز، دعا و نيايش در پيشگاه حضرت احديت جل جلاله احيا مى‌كنند.