4- ارواح حيوانات‌

در اينكه روح حيوانات كه مبدء حيات و اراده آنها است در برزخ باقى است، يا به مردن جسد از بين مى‌رود و باطل مى‌شود؟ انظار متفاوت است و دليلى از عقل و نقل بر آن وجود ندارد، و يا حداقل فقير به آن متوجه نشده است و موضوع هنوز مجهول است هر چند مظنون وجه دوم است، كه استاد بزرگوار ما حضرت آقاى خوئى (قدّس سرّه) نيز چند سال قبل در كربلا آن را در جواب سؤال اينجانب بيان داشت! و الله العالم.

صدر الدين شيرازى در اسفار مى‌گويد: براهين زيادى بر تجرد نفس حيوانى وجود دارد، و بعد بعضى از براهين خود را بر آن ذكر مى‌كند كه به نظر اينجانب تنها مغايرت نفس و بدن حيوان را اثبات مى‌دارد، نه تجرد نفس حيوانات را. رجوع شود به ص 42 تا 44، ج 8، اسفار.

بهرحال اگر تجرد روح ثابت شود، دليلى وجود ندارد كه مردن حيوان سبب نابودى روح او گردد، بايد گفت ما به واقعيت نفس حيوانات جاهليم و چيزى از آن نمى‌دانيم.

سؤال ديگر اين است كه آيا حيوانات در قيامت برمى‌گردند يا نه؟ ممكن است، با استفاده دو آيه زير، جواب مثبت باشد:

1- وَ إِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ. وقتى كه حيوانات بيابانى جمع شوند.

وحوش جمع وحش و وحشانى است بمعناى حيوان بيابانى.