3- ارواح در برزخ چه مى‌كنند؟

متأسفانه در اين مورد مدارك كافى و حتى نيمه كافى وجود ندارد، كه زندگانى چند ساله يا چندين هزار ساله و يا چندين ميليون و حتى چندين ميلياد ساله ارواح در برزخ را تا حدودى روشن سازد، آنچه كه فقير بدست آورده ذيلًا تقديم خوانندگان عزيز مى‌گردد.

1- قرآن مجيد درباره شهدا مى‌فرمايد كه، آنان را مردگان مى‌پنداريد بلكه زندگانند كه پيش پروردگار خود روزى مى‌خورند و به آنچه كه خداوند از فضل خود به آنان عطا فرموده است شادمانند. و به خاطر كسانى كه هنوز به آنان نپيوسته‌اند خوش هستند كه بر آنان خوفى نبوده و اندوهناك نيستند و به نعمت و فضل خداوند خوشحالند، و محققاً خداوند پاداش مؤمنين را ضايع نمى‌فرمايد.

ممكن است افاضات معنوى، اشراق علوم و معارف را در رزق و نعمت و فضل خداوند بر شهدا داخل دانست، و ممكن است كه مثل اين مقام و بالاتر از آن براى انبياء، اوصياء (عليهم السلام) و صديقين و حتى علماى بزرگوار، كه با تزكيه نفس مصدر خدمات شايانى گرديده‌اند، نيز ثابت باشد.

2- در روايت ضعيف السند مفضل كه در كافى نقل شده امام صادق (ع) مى‌فرمايد:

اذا كان ليلة الجمعة وافى رسول الله (ص) العرش وافى الائمة (عليهم السلام) معه و وافينا معهم، فلا ترد ارواحنا الا بعلم مستفاد، و لو لا ذلك لا نفدنا[1]

[1] - ص 125 ج 17 بحار الانوار.