يكى اينكه در اين ذكر بگوييم «عدد ما فى علمك» كه كميت آن را لايتناهى كنيم، چون علم خداوند و معلومات او لايتناهى مى‌باشد.

و ديگرى جمله «كما هو اهله= چنانچه خداوند سزاوار آن حمد مى‌باشد» را اضافه كنيم كه كيفيت حمد را از زندان جهل و خيال و اوهام خود آزاد كنيم.

پس معنا چنين مى‌شود: «من تو را از همه نواقص تبرئه مى‌كنم، و حمد براى تو است- ترا به اندازه آنچه كه در علم ازلى تو است و به آن گونه كه سزاوار حمد و سپاس هستى حمد مى‌كنم، و معبودى جز تو (الله) وجود ندارد و الله بزرگتر از توصيف است».

با اين دو مطلب كه در زبان جارى و در قلب آن را فراموش نكنيم مى‌شود از دائم الفضل و الإحسان و باسط اليدين بالرحمة، فقيرانه توقع داشته باشيم كه كميت و كيفيت حمد و تسبيح و تهليل و تكبير ما، لايتناهى گردد، و ثواب آن غير محدود، داده شود. (رَبِّ إِنِّي لِما أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ).[1] هر چند اين حمد نعمتى است كه باز موجب شكر و حمد است و موجب تسلسل.

تنبيه مهم‌

آنچه نوشتم مطلبى بود كه در دوره پيرى در حوزه علميه خاتم النبيين (ص) به خاطرم خطور كرد و من گاهى كه حضور قلب دارم آن را مى گويم، من هرگز تسبيحات اربعه را به اين دو قيد مقيد نمى‌كنم، من تشريع را حرام مى‌دانم من كار خود را بدون نسبت به شرع به عنوان احتياط و احتمال محبوبيت به جا مى آورم و خوانندگان هم مى‌توانند آن را به عنوان احتمال محبوبيت انجام دهند، من به خدا پناه مى برم كه چنين چيزى را از جانب خود مستحب اعلان كنم.

منتها براى اقناع خوانندگان به اين دو قيد (عدد ما فى علمك وكما هو أهله)

[1] - قصص آيه 24، دعاى موسى( ع) از خداوند( ج).