هر چند ظاهر حال اينست كه قيامت تغييرى در سازمان وجودى آنها وارد نخواهد ساخت.

[چرا مكروبات و حشرات مضره ايجاد شده‌اند؟]

س (27)- چرا خداوند حشرات و ميكروبات مضره را خلق نموده است.

ج- جواب اين سوال از ضمن جواب سؤال چهارم دانسته مى‌شود آنرا مطالعه نمائيد و تكرارا تذكر داده ميشود كه تمام دستگاه عالم خلقت و سلسله كائنات براى ما آفريده نشده تا ما توقع داشته باشيم كه در حلقه وجود هر چه باشد بايد به نفع ما باشد، و هيچ چيزى بحال ما مضر نباشد، نه عزيزم اينطور نيست. جهان هستى در انحصار ما نيست، ممكن است بسا موجوداتى كه بحال ما ضرر داشته باشد ولى در موقع خودش براى خود و ديگران نافع باشد، و شايد مورچگان نيز سؤال كنند كه خداوند چرا انسان را خلق كرد كه بما ضرر برساند، در حاليكه شما هرگز آرزو نكرده‌ايد كه بواسطه ضر نرسيدن به مورچه خداوند شما را خلق نميكرد.

آرى دنيا نه در انحصار مورچه است و نه در انحصار انسان و نه اختصاصى اين و آن و بسخن كوتاه مصلحت يا مفسده وجود هر موجود را بايد در نظام كل (كل نظام هستى) ارزيابى نمود نه در چهارچوب كوچك منافع انسان كه با تمام عظمتى كه دارد جزء جهان بزرگ است.