ميفرمايد كه‌ وَ قاتِلُوا و كارزار كنيد و جهاد نمائيد فِي سَبِيلِ اللَّهِ‌ در راه خدا يعنى بجهت اعلاى كلمه او و اعزاز دين او الَّذِينَ يُقاتِلُونَكُمْ‌ آنان را كه كار زار ميكنند با شما وَ لا تَعْتَدُوا و از حد در مگذريد يعنى ابتدا مكنيد بقتال ايشان تا اول ايشان آغاز نكنند و يا معاهد را مكشيد و يا بدون دعوت با ايشان در مقام قتال در ميائيد يا ايشان را مثله مكنيد و يا باز ايستيد از قتال با كسى كه منهى شده‌ايد از كارزار كردن با ايشان‌ إِنَّ اللَّهَ‌ بدرستى كه خدا لا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ‌ دوست نمى‌دارد ستمكاران را در انوار گفته كه اين حكم قبل از زمانى بود كه مسلمانان مأمور شوند بقتال همه مشركان و بعد از آن بآيه‌ وَ قاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً منسوخ شد و يا مراد بالذين كافرانيند كه نصب امر قتال كنند با اهل اسلام و در مقابله ايشان بمقاتله در آيند نه غير ايشان از مشايخ و صبيان و رهبانيان و يا مراد همه كفره‌اند چه همه ايشان بصدد قتال مسلمانانند و بر قصد آن و مؤيد قول اول است كه در سالى كه حضرت رسالت با جمعى از صحابه بنية عمره قضا بمكه ميرفتند سفهاى عرب و مشركان بى‌ادب ايشان را از دخول مكه مانع شدند و در حديبيه صلح واقع شد بر آنكه سال آينده مؤمنان بمكه آيند و مشركان شهر را سه روز خالى كنند تا ايشان بفراغة بمراسم طاعة قيام نمايند و أمير المؤمنين صلحنامه نوشت سال ديگر كه بنية عمره قضا بيرون رفتند صحابه را تأملى دست داد كه مبادا قريش از سر عهد گذشته طرح جنگ افكنند و امر قتال در شهر حرام و بلد حرام چگونه بود آيه سابقه نازل شد كه اگر ايشان جنگ كنند شما نيز جنگ كنيد و از ائمه هدى مرويست كه اين آيه ناسخ آيه‌ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ‌ است و قوله‌ وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ‌ كه بعد از اينست ناسخ قول‌ وَ لا تُطِعِ الْكافِرِينَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ دَعْ أَذاهُمْ‌ و در كنز العرفان آورده كه اين آيه صريح است در امر بقتال و گويند كه اين اول آيتى است كه در باب قتال نازل شده و لهذا فرموده كه‌ الَّذِينَ يُقاتِلُونَكُمْ‌ تا باز ايستادگان از قتال بيرون روند چه پيغمبر بعد از هجرت قتال نميكردند با كسانى كه قتال نميكردند با او بنا بر اين قول آيه منسوخ است بقوله‌ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ‌ و نزد بعضى الذين يقاتلون اهل قتالند تا شيوخ و صبيان و نسوان بيرون روند و اين اولى است زيرا كه نسخ بر خلاف اصل است و قول به اينكه پيغمبر ص جنگ نميكرد با كسى كه با او كارزار نميكرد از كفره ممنوع است بلكه آن حضرت انتظار فرصت ميكشيد و حصول شرايط و قوله و لا تعتدوا بنا بر اول به اين معنى كه و لا تبدوا بقتال من لم يقاتلوكم و بر ثانى معنى اينكه لا تقتلوا من لا يجوز قتاله كالنساء و الصبيان‌ وَ اقْتُلُوهُمْ‌ و بكشيد مقاتلان خود را حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ‌ هر جا بيابيد ايشان را در حل و حرم اصل ثقف حذفست در ادراك شي‌ء خواه آن شي‌ء علم باشد يا عمل و آن متضمن معنى غلبه است و لهذا در آن مستعمل ميشود كما قال الشاعر (فاما تثقفونى فاقتلونى فمن اثقف فليس الى خلود) وَ أَخْرِجُوهُمْ‌