غيظا) يعنى هر كه دشمن جبرئيل است پس بايد كه از خشم بميرد و يا تقدير اينكه (فهو عدو لى و انا عدوة) چنان كه گذشت يعنى هر كه عدو جبرئيل است پس او عدو من است و من عدو اويم و اين اوجه است لما قال بعده‌ مَنْ كانَ عَدُوًّا لِلَّهِ‌ هر كه باشد دشمن مر خداى را وَ مَلائِكَتِهِ‌ و فرشتگان او را وَ رُسُلِهِ‌ و فرستادگان او را وَ جِبْرِيلَ وَ مِيكالَ‌ و اين دو فرشته مقرب را فَإِنَّ اللَّهَ‌ پس بدرستى خداى تعالى‌ عَدُوٌّ لِلْكافِرِينَ‌ دشمنست مر كافران را كه دشمن ملائكه و رسل اويند مراد بعداوت كه با خداى مخالفت است باوامر او بر وجه عناد و يا مراد معاداتست با مقربان او كه آن اراده ضرر است بر ايشان و بنا بر اين تصدير كلام بذكر حقتعالى بجهت تفخيم شأن مقربين است كقوله‌ وَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ‌ و افراد جبرئيل و ميكائيل بذكر جهت مزيت فضل ايشان است فكان از جنس ديگرند و بجهت تنبيه است بر آنكه معادات واحد و كل مساويست در كفر و استجلاب عداوة از حق تعالى و اشعار بر آنكه هر كه معاداة ايشان نمايد يا يكى از ايشان را گوئيا بجميع ايشان معاداة نموده زيرا كه موجب محبت و عداوت ايشان يكى است و ديگر آنكه محاجة در ايشان واقع شده و وضع ظاهر در موضع مضمر بجهت دلالت است بر آنكه حقتعالى معادى ايشانست بجهت كفر ايشان و اشعار بر آنكه عداوت با ملائكه و رسل كفر است و حفص ميكال خوانده چون ميعاد حاصل كه ايشان دعوى كردند كه دوست ميكائيلند و دشمن جبرئيل حقتعالى رد قول ايشان كرده فرمود نه چنان است كه ايشان ميگويند چه هر كه دوست ميكائيل است البته دوست جبرئيل خواهد بود و هر كه دشمن جبرئيل است البته دشمن ميكائيل خواهد بود و هر كه دشمن ايشانست دشمن همه پيغمبرانست و هر كه دشمن ايشان باشد البته دشمن خدايست و هر كه دشمن خداست خدا دشمن اوست و دشمن خدا كافر است و مرويست كه ابن صور يا بسيد انبياء (ص) گفت (ما جئتنا بشي‌ء نعرفه و ما انزل عليك من آية فنتبعك) يعنى آنچه بما آورده آن را ميدانيم و ميفهميم و آنچه بر تو نازل شده از آيات بينه تابع تو ميشويم در آن حقتعالى رد قول او كرده فرمود وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ‌ و هر آينه فرستاديم بسوى تو آياتٍ بَيِّناتٍ‌ آيتهاى روشن و هويدا يعنى قرآن‌ وَ ما يَكْفُرُ بِها و كافر نشوند بدان آيتها إِلَّا الْفاسِقُونَ‌ مگر بيرون رفتگان از فرمان حقتعالى يعنى متمردان و معاندان كفره چه فسق هر گاه مستعمل شد در نوعى از معاصى دلالت ميكند بر اعظم آن نوع از كفر پس گوئيا آن نوع متجاوز شده از حد خود پس ايثار آن بر كافرون بجهت ايماست بتمرد ايشان در كفر و يا اشعار بخروج ايشان از امر حق‌