خلاصى ارزانى داشت و يا معنى آنست كه چون در حياة موسى به بيت المقدس در نيامده بوديد و الحال ما دون شده‌ايد بآن پس بجهت شكرگزارى اين نعمت سجده كنندگان در اندرون آن رويد و از مجاهد نقل است كه آن باب ششم بود از بيت المقدس كه آن را باب حطه ميگفتند و نزد ابن عباس مراد بسجود ركوعست يعنى در اندرون بيت المقدس در آييد در حالتى كه پشت دو تا كنندگان باشيد و اين قول قريب بمعنى اول است چه ركوع مستلزم تذلل و تواضع است‌ وَ قُولُوا حِطَّةٌ و بگوئيد كه مسئله ما و درخواست ما از تو حطه است و اين فعله‌ايست ماخوذ از حط مانند جلسه و اين لفظ كلمه استغفار ايشان بود يعنى بيفكن از ما گناهان ما را و گويند معنى آنست كه بگوئيد كه كار ما اينست كه واقع شويم در اينديه و اقامة كنيم و اول اولى و انسب است لقوله‌ نَغْفِرْ لَكُمْ‌ تا بيامرزيم ما مر شما را خَطاياكُمْ‌ گناهان شما را بميامن سجود و دعا و بر هر تقدير حطه خبر مبتداى محذوفست در تقدير اينكه مسئلتنا حطة يا امرك حطة يا امرنا حطة و اين در اصل منصوب است يعنى (حط عنا ذنوبنا حطة) و ابدال آن برفع جهت افاده معنى بقا است كقوله صبر جميل كه در اصل (اصبر صبرا جميلا) بوده پس معنى مراد آنست كه ما ثابت و مستمريم در گفتن كلمه حطة كه موضوع است براى طلب مغفرت و خطايا در اصل خطايى بود چون خطايى و نزد سيبويه ابدال ياى زايده بهمزه شده بجهت وقوع آن بعد از الف و بعد از آن بجهت اجتماع همزتين ثانيه بيا مبدل شده و بعد از آن بالف منقلب كشته و همزه بين الالفين بيا بدلشده و نزد خليل تقديم همزه كرده‌اند بر يا و بعد از آن يا بالف شده و همزه بيا حاصل كه حق سبحانه ميفرمايد كه بگفتن اين كلمه كه مثمر مغفرتست ثابت و راسخ شويد تا خطاياى شما را عفو كنيم‌ وَ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ‌ و زود باشد كه زياده گردانيم نيكوكاران را در ثواب ايشان از روى تفضل و اگر چه اصل كلام (نزد الثواب لكم) است كه عطف باشد بر نَغْفِرْ لَكُمْ‌ لكن امتثال را توبه مسي‌ء گردانيده‌اند و سبب زيادتى ثواب محسن گردانيده و اخراج آن نموده از صورة جواب بصورة وعد بجهت ايهام به اينكه محسن دايم بصدد اينست و اگر چه فاعل آن نباشد چه جاى آنكه بآن اقدام نمايد يا اشعار بآنكه محسن لا محالة بآن ارتكاب مينمايد و يا آنكه تا مفيد اين معنى باشد كه اين كلمه توبه و مغفرت مسي‌ء است و سبب زيادتى ثواب محسن و نزد عكرمه مراد بكلمه حطه لا اله الا اللَّه است چه آن حط ذنوب ميكند و اينكه در حديث قدسى واقع شده كه‌

لا اله الا اللَّه حصنى فمن دخل حصنى امن من عذابى‌

مؤيد اين قولست و آنچه از باقر ع مرويست كه‌

(نحن باب حطتكم)

ايماء است بآنكه مغفرت ذنوب فرع مودت و محبت ما است يعنى كسى كه محب اهل بيت نيست هر چند استغفار كند موجب آمرزش او نميشود حاصل كه چون بنى اسرائيل مامور شدند بگفتار كلمه (حطه) كه بمعنى استغفار است از ذنوب‌ فَبَدَّلَ‌