سخنى درباره ميزان اعتبار دو زيارت منسوب به ناحيه مقدّسه‌

دو زيارتى كه متن آنها در آغاز اين فصلْ گزارش شد، به ناحيه مقدّسه‌[1] نسبت داده شده‌اند و از آن جا كه در آنها (بويژه در زيارت نخست) به مصائب سيد الشهدا و ياران آن بزرگوار، اشاره شده، مورد استناد و استفاده اهل منبر و ذاكران مصائب اهل بيت عليهم السلام قرار دارند. از اين رو، آگاهى از ميزان اعتبار آنها، از اهميت ويژه‌اى برخوردار است؛ ولى پيش از پرداختن به اين موضوع، توجّه به چند نكته لازم به نظر مى‌رسد:

1. هرچند هر دو زيارت، منسوب به ناحيه مقدّسه اند، ليكن زيارتى كه به «زيارت ناحيه مقدّسه» شهرت دارد، همان زيارت نخست اين فصل است. اين زيارت، در كتاب موسوم به المزار الكبير (نگاشته ابن مشهدى)[2] آمده است.[3]

2. علامه مجلسى، در بحارالأنوار، زيارت نخست را از كتاب المزار شيخ مفيد نيز گزارش كرده است؛[4] ليكن در نسخه‌هاى موجود از كتاب المزار مفيد، اين متن،

[1] ر. ك: دانش‌نامه امام حسين عليه السلام: ج 10 ص 19 ح 2762.

[2] الكافى: ج 4 ص 575 ح 2.

[3] ر. ك: الملهوف: ص 83.

[4] تهذيب الأحكام: ج 6 ص 113 ح 201، مصباح المتهجد: ص 788