فصل پنجم: آفات تفسير و تأويل‌

5/ 1 اشتباه در تفسير

506. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: در ميان امّت من، گروهى هستند كه قرآن را مى‌خوانند و آن را مانند پراكنده شدن خرماهاى خشكيده نامرغوب مى‌پراكنند[1] و آن را بر خلاف معنايش تأويل مى‌كنند.[2]

507. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: پس از خود، براى امّتم از سه چيز مى‌ترسم: اين كه قرآن را تأويلات نابه‌جا كنند، يا از لغزش‌هاى عالمان، دنباله‌روى نمايند، يا مال در ميانشان فراوان شود، به طورى كه سركش و سرمست شوند. من، راه نجات از اين وضعيت را به شما خبر مى‌دهم: امّا قرآن، به [آياتِ‌] محكم آن عمل كنيد و به متشابهش ايمان داشته باشيد، و امّا عالِم، در انتظار بازگشتش بمانيد و از لغزشش پيروى نكنيد، و امّا ثروت، راه نجات از آن، گزاردن شكر نعمت و ادا كردن حقّ آن (پرداخت حقوق شرعى) است.[3]

[1]. واژه« دَقَل» كه در متن عربى حديث آمده، به معناى خرماى خشكيده و نامرغوبى است كه بر شاخه‌هامى‌ماند و با تكان دادن، به اطراف پراكنده مى‌شود. مراد، اين است كه قرآن را تند تند و بدون دقّت در معانى آن مى‌خوانند، يا مراد، اين است كه آن را كُند كُند و با فاصله دادن كلمات از هم مى‌خوانند.

[2].

[3].