پژوهشى در باره جامعيّت قرآن‌[1]

از مباحث مهم و بحث برانگيز در باره قرآن، جامعيت اين كتاب الهى است كه تشريح و بررسى دقيق اين موضوع مى‌تواند نوع نگاه ما را به قرآن و ميزان بهره‌بردارى ما را از آن معين كند.

قرآن‌پژوهان در اين كه مراد از جامعيت، چيست و قرآن چگونه و كدام نيازمندى‌هاى علمى ومعنوى انسان را بر مى‌آورد، آراى گوناگونى دارند كه برخى از مهم‌ترين‌هاى آنها بدين قرار اند:

1. جامعيت مطلق‌

از نظرگاه برخى قرآن‌پژوهان، جامعيت قرآن، مطلق است. بر اساس اين نظر، قرآن، هر آنچه را كه بتوان تصور كرد و نام علم و دانش برآن نهاد، در خود، جاى داده است، هر چند ما از شناختن آن قاصريم. برخى از طرفداران اين نظريه، علومى مانند: طب، مناظره، هندسه، جبر و مقابله، نجوم وغير اينها را ياد كرده و بر آن رفته‌اند كه همه اين علوم در قرآن، موجود است.[2]

[1]. اين پژوهش، به وسيله فاضل گرامى آقاى سيّد حامد عليزاده موسوى، انجام شده است.

[2]. الإتقان فى علوم القرآن: ج 2 ص 338؛ احياء العلوم: ج 1 ص 524- 525؛ جواهر القرآن: ص 18؛ البرهان فى علوم القرآن: ج 2 ص 181- 182.