حكومت او در چالش بوده يا اشاره و صراحتى به ولايت امير المؤمنين عليه السلام داشته از قرآن حذف كرده و مانع كتابت آنها شده است،[1] بنا بر اين، از نظر محدّث نورى پذيرش راهيافت تحريف از نوع كاستى در قرآن، اجتناب ناپذير است.

اين استدلال را مى‌توان بدين صورت ترسيم كرد: قرآن در زمان عثمان بدون نظارت معصوم جمع و تدوين شد (صغرا). جمع قرآن بدون نظارت معصوم زمينه راهيافت كاستى از روى خطا يا عمد را فراهم مى‌سازد (كبرا). پس در قرآن، تحريف از نوع كاستى راه يافته است (نتيجه).

نقد دليل‌

صغرا و كبراى قياس، هر دو مردود است؛ زيرا ادعاى جمع و تدوين قرآن در زمان عثمان و بدون نظارت وصىّ پيامبر صلى الله عليه و آله از اساس مردود است؛ چرا كه قرآن در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله كتابت و دست كم به صورت صحف (يعنى مجموعه‌هاى پراكنده) تدوين شد و مرحله جمع و تدوين در زمان ابوبكر و مرحله توحيد مصاحف در دوره‌عثمان نيز با نظارت تقريرى امام على عليه السلام همراه بود. توضيح اين كه به گفته سيوطى و ديگر مورّخان و پژوهشيان قرآنى، همه قرآن در زمان پيامبر خدا نوشته شده، ولى در يك جا گردآورى نشده بود.[2] قرآن‌پژوهان و دانشمندان شيعه در اين باره بسيار نوشته و ادلّه موضوع را آورده‌اند.[3] كار عثمان، عبارت بود از الغاى قرائت‌هايى كه از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله اخذ نشده بود، يكدست كردن مصحف‌ها و نيز اكتفا به متن آيات با حذف تأويل و تفسير متن قرآن، بدون آن كه موجب تحريف در الفاظ آيات شود.[4] همين‌

[1]. صيانة القرآن من التحريف: ص 210- 213.

[2]. الإتقان فى علوم القرآن: ج 1 ص 160.

[3]. ر. ك: القرآن و روايات المدرستين: ج 1؛ الذخيرة فى علم الكلام: ص 364- 365؛ مثالب النواصب، ابن‌شهرآشوب( نسخه خطى مدرسه سپهسالار): ص 471؛ أجوبة مسائل جاراللَّه: ص 25؛ حقائق هامة حول القرآن الكريم: ص 20- 50؛ البيان: ص 239- 257؛ عرض اخبار اصول: ص 19.

[4]. البيان: ص 257- 258؛ دائرة المعارف قرآن كريم: ج 6 ص 310.