پس از شكل‌گيرى خانواده حديث، طبقه‌بندى و دسته‌بندى احاديث، با رويكردى روان‌شناختى، مدّ نظر قرار مى‌گيرد. طبقه‌بندى در اين مقاله بر اساس ديدگاه مؤلّف بوده و هر پژوهشگرى، مى‌تواند، ايده‌اى متفاوت ارائه نمايد.

دو. واژه‌پژوهى‌

الف. فرح‌

با توجّه به پژوهش لغوى بر روى واژه «فرح»، مجموعه‌اى از تعاريف زير به دست مى‌آيد، كه نخست، آنها را بيان مى‌كنيم ودر پايان، به جمع‌بندى آنها مى‌پردازيم.

ابن فارِس، مادّه «فرح» را داراى دو معناى كليدى مى‌داند: معناى اوّل: «الفرح: فرح، يفرح»، به نقيضِ اندوه مى‌گويند، آن چنان كه در آيه شريف: ذلِكُمْ بِما كُنْتُمْ تَفْرَحُونَ‌[1] بدين معنا آمده است. معناى كليدى ديگر آن، «الإفراح»، به معناى سنگينى است: «فرح: الفاء و الراء و الحاء، أصلان يدلّ أحدهما على خلاف الحزن و الآخر الإثقال».[2]

خليل نيز تعاريف خود را در قالب مصاديقى آورده و «فرح» را سنگينى و سرور، تعريف كرده است: «رجلٌ مُفرَح أثقله الدَّين». همچنين كسى كه زير بار قرض، پشتش خم شده است: «ما يسرّنى به مُفرحٌ و مفروح».[3]

راغب اصفهانى، معتقد است كه واژه «الفرح»، به معناى باز شدن دل و گشادگى خاطر، به وسيله لذّت آنى و زودگذر بوده و بيشتر در لذّات بدنى است.

[1]. سوره غافر: آيه 75.

[2]. معجم مقاييس اللّغة، ص 835.

[3]. العين، ص 1381.