امام صادق (ع) در حديثى مى‌فرمايد:

كلما أضر به الصوم فالافطار له واجب.[1]

هرگاه روزه زيان‌رسان باشد، افطار آن بر مكلف واجب است.[2]

بر اساس آنچه بيان شد مراقبت از جسم و پرهيز از هر گونه زيان رساندن به آن از جمله وظايف شرعى و اخلاقى انسان مؤمن و خردمند بشمار مى‌رود و كوتاهى در نگه‌دارى و مراقبت از آن ناپسند بوده بازخواست خداوند را به دنبال خواهد داشت.

ج- انواع رفتارهاى اخلاقى با جسم خود

براى تأمين سلامت جسم و مراقبت از آن، سه رفتار كلى را مى‌بايست در نظر داشت و به آن اهتمام ورزيد. اين رفتارها عبارت است از: رعايت بهداشت، تغذيه مناسب و درمان در صورت نياز. در اينجا به‌اختصار به هريك خواهيم پرداخت.

1. بهداشت و پاكيزگى‌

ازآنجاكه سلامتى، نعمت و موهبتى الهى است كه آدمى براى نيل به كمال بدان نيازمند است، مراقبت از سلامت جسم به منزله وظيفه‌اى عقلى و اخلاقى مورد تأكيد است. در اين جهت رعايت بهداشت و پاكيزه بودن، از توصيه‌هاى جدى است كه پيشوايان دين نيز به آن اهتمام داشته‌اند. پاكيزگى و نظافت نه فقط كانون توجه پيشوايان، بلكه مورد عنايت فرشتگان الهى نيز بوده است. اين امر تا اندازه‌اى مهم و براى برقرارى ارتباط با ديگران ضرورى و اخلاقاً نيز موجب حفظ حرمت و كرامت نفس خويش و رعايت حقوق افراد پيرامونى مى‌شود كه پيامبر (ص) دراين‌خصوص مى‌فرمايد:

اين بدن‌ها را پاكيزه سازيد، خدا شما را پاكيزه گرداند؛ زيرا هيچ بنده‌اى نيست كه شب با بدنى پاكيزه بخوابد مگر آنكه فرشته‌اى در كنار او مى‌خوابد و هيچ ساعتى از شب از اين پهلو به آن پهلو نمى‌شود مگر آنكه فرشته او را دعا كرده، مى‌گويد: خدايا بنده‌ات را بيامرز زيرا با بدنى پاكيزه خوابيده است.[3]

[1]. كتاب من لايحضره الفقيه: ج 2 ص 133 ح 1946.

[2]. براى روايات بيشتر مى‌توان به كتاب وسائل الشيعة، ابواب مربوط به الاطعمه و الصوم مراجعه كرد.

[3]. كنز العمال: ح 26003.