فصل هفتم: مواجهه رفتارى با خود

درآمد

بى‌ترديد همه انسان‌ها خواستار خيرخواهى براى خويش‌اند؛ اما در بسيارى موارد، خيرخواهى انسان‌ها براى خود، خيرخواهىِ واقعى نيست و آن‌ها نمى‌توانند خير و مصلحت واقعى خويش را به‌درستى تشخيص دهند. گام نخستِ خيرخواهى براى هر موجود، شناخت اوست؛ زيرا بدون شناخت، هرگز نمى‌توان خيرخواه بود. به همين دليل آموزه‌هاى اسلامى، بيش از هر چيز بر شناخت تكيه كرده و ارزشمندترين شناخت، معرفت نفس دانسته و راه‌هاى شناخت نفس را به بشر نمايانده و نيز او را به خودش شناسانده است.

اينكه اغلب انسان‌ها از خيرخواهى براى خويش عاجزند از آنجا پيداست كه بيشتر رهروان اديان و از جمله مسلمانان، به پيروى صادقانه و راستين از تعاليم دينى خود كه خير مطلق آنان را ضمانت كرده است اهتمام نداشته، از ديندارى فقط به برخى ظواهر بسنده مى‌كنند.

استاد محمدتقى جعفرى، جهل و ناآشنايى با خود را يكى از مصاديق از خودبيگانگى دانسته، دراين‌باره مى‌گويد:

ازخودبيگانگى اكثريت چشمگير انسان‌ها را دربر گرفته است. هر چند از آغاز تاريخ، پيامبران الهى و حكماى بزرگ، انسان‌ها را به خود و آشنايى با آن دعوت كرده‌اند، اما تبليغات جدى آن‌ها كمتر بر انسان‌ها اثر گذاشته است. اهميت آشنايى با خود، تا آنجاست كه اگر مكتبى‌