در حالى است كه همه شيعيان اثناعشرى بدون هيچ ترديدى معتقدند كه مهدى موعود عليه السلام فرزند امام حسن بن على العسكرى عليه السلام است.[1] دليل آنها بر اين ادعا احاديث فراوان و متواترى است كه از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام در باره امامان دوازده‌گانه و مشخصات دقيق هر يك از آنان، از امام على عليه السلام تا محمّد بن الحسن العسكرى عليه السلام، نقل شده است.[2]

2. از نسل امام حسن يا امام حسين عليهما السلام‌[3]

همان‌گونه كه اشاره شد، در اين كه امام مهدى عليه السلام از نسل امام على و حضرت فاطمه زهرا عليهما السلام است ترديد و اختلافى وجود ندارد؛ امّا اين كه اين نسب از طريق امام حسن مجتبى عليه السلام به آن حضرت مى‌رسد يا وى در سلسله فرزندان امام حسين عليه السلام قرار مى‌گيرد، به موضوعى اختلافى ميان شيعه و گروهى از اهل سنّت تبديل شده است. مهم‌ترين عامل بروز اين اختلاف، حديثى است كه به صورت منقطع در سنن‌ أبى داوود نقل شده و بر اساس آن، امام على عليه السلام فرموده است: مهدى موعود عليه السلام از نسل فرزندم حسن عليه السلام خواهد بود.[4] البته ابو داوود در نقل اين حديث تنهاست و

[1]. البته برخى از محدثان شيعه نيز همچون شيخ طوسى( الغيبة: ص 181، الأمالى: ص 352)، قاضى نعمان مغربى( شرح الاخبار: ج 3 ص 386)، ابن بطريق( العمدة: ص 433 و 436)، سيّد بن طاووس( الملاحم و الفتن: ص 156 و 157 و 276 و 297 و 313 و 317 و 318 و 322)، محمّد بن حسن قمى( العقد النضيد و الدر الفريد فى فضائل اميرالمؤمنين و أهل بيت النبى عليهم السلام: ص 77)، على بن يونس عاملى( الصراط المستقيم: ج 2 ص 222) و علّامه مجلسى( بحار الأنوار: ج 51 ص 75 و 82 و 84 و 86 و 102) رواياتى را كه دربردارنده عبارت« اسم أبيه اسم أبى» است نقل كرده‌اند؛ امّا بايد توجّه داشت كه اين اقدام آنها صرفاً از روى امانت‌دارى در نقل احاديثى بوده كه از طريق اهل سنّت به دستشان مى‌رسيده است. در واقع همه آنها احاديث بيشترى را بر خلاف اين عبارت نقل كرده و بر اعتقادشان نسبت به اين كه امام مهدى عليه السلام فرزند امام حسن عسكرى عليه السلام است تصريح‌نموده‌اند. ر. ك: ج 2 ص 286( بخش دوم/ فصل سوم/ نقدى بر گزارشى در باره نام‌پدر امام‌مهدى عليه السلام).

[2]. ر. ك: ج 2 ص 117( بخش دوم/ فصل يكم: تبار امام مهدى عليه السلام).

[3]. ر. ك: ج 2 ص 166( بخش دوم/ فصل يكم: انتساب امام مهدى عليه السلام از نسل امام حسين بن على عليه السلام).

[4]. متن اين حديث كه از ابواسحاق نقل شده چنين است:« قال على رضى اللَّه عنه: و نظر الى ابنه الحسن فقال: ان‌ابنى هذا سيد كما سماه النبى صلى الله عليه و آله و سيخرج من صلبه رجل يسمى باسم نبيكم يشبهه فى الخلق و لايشبهه فى الخلق؛ ثم ذكر قصة يملأ الارض عدلا»( سنن ابى داوود: ج 4 ص 108 ح 4290).