اسم الکتاب : دانشنامه امام مهدى بر پايه قرآن، حديث و تاريخ المؤلف : محمدی ریشهری، محمد الجزء : 1 صفحة : 122
انديشه موعودها در سرودهاى منسوب به زرتشت هنوز شخصيتيابى كاملى
ندارد، بىگمان زرتشت آموزهاى نو و بىسابقه در اين زمينه عرضه كرده است؛ چراكه
انگاره موعودها، بدين شكل و شيوه، هيچ نظيرى در عقايد هندى و اروپايى ندارد و
انديشهاى به كلى تازه و بىسابقه است. ضمن آن كه قدمت، گستردگى، و اصالتى كه اين
انگاره به طور اختصاصى در دين زرتشت داشته و در طول تاريخ اين دين رشد و تكامل
يافته، و نيز ارتباط تنگاتنگ و مستقيمى كه انگاره موعودها با آموزه اصيل معاد
دارد، همگى نشاندهنده اين حقيقت است كه انديشه موعودها براى نخستين بار و به شكلى
بديع، آن گونه كه نياز به سپرى شدن چندين سده براى رشد و تكامل داشته، دقيقاً در
چهارچوب انديشههاى معادشناختى زرتشت، و توسّط خود او طرح شده است.
اما
بر اساس متون پهلوى، كه در واقع تفسير اوستا، و سنّت شفاهى زرتشتاند- اگرچه در
دوران ساسانى شكل گرفتهاند- و نيز با عنايت به گزارشهاى تاريخى، مىتوان منجى
موعود را در آيين زرتشت به لحاظ ماهيت، شخص يا شخصيتهايى خاص دانست، كه متفقاً به
ظهور سه فرد خاص بدون جنبههاى الوهى، همانند مسيح و با كاركرد جمعى مىانجامد كه
ثمره تلاش آن شامل تمام جوانب هستى با ويژگى معنوى و اجتماعى مىگردد؛ لذا داراى
كاركرد كيهانى است و تمام هستى را نو مىگرداند. اين موعودها همه گيتى و كرانههاى
هستى را از شر اهريمن پاك و دگرگون مىكنند و تمام انسانهاى روى زمين را از لحاظ
معنوى ارتقا مىدهند؛ چراكه بنا بر سنّت زرتشت انسانها در دوران آميختگى خير و شر
گيتى به سر مىبرند؛ از اين رو دچار ناخالصى شده و از حركت نخستين اصلى خويش،
منحرف شده و به بيراهه رفتهاند. به همين سبب انسان بايد با پيروى از اشه[1]
همراه