فصل چهارم: اختلافات و اشتراكات اخباريان و اصوليان‌

عده زيادى از علما (بويژه اخباريان) فرق‌هايى بين اخباريان و اصوليان قائل شده‌اند، از جمله: سيّدنعمة الله جزايرى در منبع الحياة،[1] فتحعلى‌خان سبط كريم‌خان زند در الفوائد الشيرازيه‌[2] و سليمان‌بن عبدالله بحرانى در البلغة،[3] اين فروق را بيان كرده‌اند. دايرةالمعارف تشيّع نيز به سى فرق بين اخباريان و اصوليان، اشاره كرده است.[4] عبدالله‌بن صالح سماهيجى بحرانى (م 1135 ق) در منية الممارسين، تمايز را به چهل فرق رسانيده است.[5]

ميرزامحمّد اخبارى (م 1233 ق) در حرز الحواس، 39 فرق را بيان كرده است؛[6] ولى در كتاب ديگرش الطهر الفاصل بين الحق و الباطل فروق را به 59 عدد رسانيده است.[7]

سيّد محمّد دسفورى در فاروق الحق، 86 فرق را بين آنان بيان مى‌كند.[8]

[1]. منبع الحياة، ص 54.

[2]. الذريعة، ج 16، ص 344، ش 1597.

[3]. روضات الجنات، ج 4، ص 250، ش 390.

[4]. دايرة المعارف تشيّع، ج 2، ص 9- 11.

[5]. رسول جعفريان در كتاب ميراث اسلامى ايران( ج 4، ص 384- 397) متن اين فرق‌ها را از كتاب منية الممارسين آورده است.

[6]. الذريعة، ج 6، ص 393، ش 2441؛ دائرة المعارف الإسلامية الشيعية، ج 2، ص 224.

[7]. دايرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 7، ص 162.

[8]. فاروق الحق، ص 2.