عبوديت و عبادت با استفاده از روايات ارائه كرده است. بخش دوم، در باب سيماى عابدان در قرآن است. در اين بخش، عباد اللَّه و عباد الرحمن را توضيح داده، و مصاديق اين دو واژه را از قرآن يادآور شده است.

در بخش سوم، به تبيين فلسفه عبوديت پرداخته است. اهداف خلقت از نظر قرآن، كمال بودن عبادت و ايمان براى انسان، بررسى نظريات مختلف در باره انسان كامل، از مطالب اين بخش است.

در بخش چهارم، اين مباحث را مطرح كرده است: اقسام و مراتب عبادت و عبوديت، اسرار عبادات، شرايط عبادت و عبوديت، نتايج عبادت و عبوديت.

330. عبوديت در «نهج البلاغه»

، فاطمه لاجوردى، كارشناسى ارشد علوم قرآن، دانشگاه آزاد اسلامى (واحد تهران شمال)، استاد راهنما: دكتر سيّد محمّد باقر حجتى، استادان مشاور: دكتر عليرضا فيض و دكتر على مهدى زاده، 1375، 222 ص.

آيا مقصود از عبادت، تنها حركات و سكنات و اذكار محدود در موقع برقرار كردن رابطه معمولى با خداوند است عبادتى كه هدف خلقت انسان معرفى شده، به چه معناست؟

پاسخ اين سؤالات و بررسى آيه شريفه‌ «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ» و تفسير آن از زبان امام على عليه السلام، مطالب اين تحقيق را تشكيل مى‌دهد.

نويسنده براى ارائه اين تحقيق، ابتدا به معناى لغوى «عبوديت» پرداخته و سپس، معناى اصطلاحى آن را مورد ارزيابى قرار داده است.

در بخش دوم، عبارات نهج البلاغه را با قرآن مجيد تطبيق داده، و ثابت كرده كه كلام على عليه السلام نشئت گرفته از كلام خداوند است.

در بخش سوم، به عبوديت از بُعد نظرى آن پرداخته، و پرستش فرشتگان، ابليس، پيامبران و انسان را بررسى كرده است. در اين بخش، نهج البلاغه اساس كار بوده و از قرآن كريم براى اتمام و اكمال مطلب مدد جسته است.

در بخش چهارم، عبوديت در بُعد عملى آن را مطرح نموده، و به گوشه‌اى از سيره عملى پيشوايان دين در عبادت پرداخته است.

در اين تحقيق، ضمن بهره‌گيرى از ساير منابع و كتب، تفاسير قرآن مجيد و تفاسير نهج البلاغه را مبناى كار قرار داده است.