پاسخ مى‌دهد كه چگونه امكان دستيابى به معناى مقصودِ خداوند- تعالى- وجود دارد در حالى كه ابهاماتى در كتاب اللَّه يافت مى‌شود؟

فصل دوم- كه از دو بخش تشكيل شده- بررسى امكان تفاسير گوناگون از كتاب اللَّه، و ذكر ملاك‌هاى رجحان تفاسير گوناگون از منظر امام عليه السلام را در بر گرفته است.

در بخش نخست از فصل سوم- كه در واقع، نتيجه منطقى فصول پيشين است- سنّت مفسّر راستين كتاب اللَّه را و اين‌كه معصومان، در نهايتِ قلّه مفسّران و طيف تفسيرهاى صحيح قرار دارند، توضيح داده و باز، بر اين باور است كه با وجود تفاوت ميان ايشان، در مقام تفسير، همگى از علم واحد و تفسير واحدى برخوردارند.

در بخش دوم فصل سوم نيز كتاب اللَّه را معيار ارزيابى به هنگام تعارض ميان سنّت‌هاى مرورى مى‌شناساند و تلاش ائمه اطهار عليهم السلام را در اثبات و استقرار اين مطلب تا حدودى و به نحو اجمال مى‌نماياند.

217. تفسير قرآن كريم در عهد رسول خدا و صحابه (سده اوّل هجرى)

، نادر وحيدنيا، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث، دانشگاه آزاد اسلامى (واحد اراك)، استاد راهنما: حجة الاسلام محمّد مهدى گرجيان، استاد مشاور: حجة الاسلام محمّد رضا آشتيانى، 1374، 160 ص.

آيا در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله نياز به تفسير قرآن بوده است يا خير؟ اين مهم به عهده چه كسى بوده است؟ از نظر قرآن و سنّت، مراجع تفسيرى پس از خود پيامبر كدام‌اند و اصولًا جايگاه اهل بيت در تفسير قرآن چگونه جايگاهى است؟ ارزش سخنان اصحاب پيامبر در تفسير قرآن تا چه حدودى بوده؟ پيشگامان تفسير قرآن در ميان اصحاب چه كسانى هستند؟ اينها سؤالاتى است كه بررسى آنها، تشكيل‌دهنده اين رساله است. محور بحث نگارنده، كتاب التفسير و المفسّرون ذهبى و كتاب مباحث فى علوم القرآن دكتر صبحى صالح است.

مطالب اين رساله در پنج فصل گنجانده شده:

در فصل اوّل، اين عناوين به چشم مى‌خورد: تاريخچه مطالعاتى، بيان مسئله، پرسش‌هاى پژوهشى، اهداف مطالعاتى، حدود مطالعاتى، برهان مطالعه، تعريف اصطلاحات پژوهشى، تفسير، صحابه، اهل بيت عليهم السلام.