به هر حال از نظر اسلام تنبلى و سستى و بيكارى امرى ناپسند و مبغوض بوده و بر عكس كار و تلاش و سعى امرى پسنديده و مستحب مىباشد تا جايى كه گفته شده: «كسى كه براى تأمين هزينه زيردستان خويش متحمل رنج و زحمت گردد همانند مجاهد در راه خدا خواهد بود.»[1] ناگفته نماند مراد از تحمل رنج و زحمت تنها كارهاى توليدى از قبيل كشاورزى، دامدارى، صنعت و مانند آن نيست، بلكه هر گونه سعى و تلاش در زمينههاى مختلف از قبيل كارهاى خدماتى، علمى، فرهنگى و مانند آن را نيز شامل مىگردد.
تجارت و دادوستد
يكى از راههاى كسب درآمد حلال تجارت و دادوستد مىباشد كه نقش عمدهاى در رفع نيازمندىهاى بشر دارد، چرا كه انسان موجودى است اجتماعى و اين امرى طبيعى است كه هر فردى به تنهايى نمىتواند تمام احتياجات و نيازهاى زندگيش را برآورده سازد و بدين جهت نيازمند تعامل و همكارى با ديگران است تا از اين رهگذر بتواند نقصانها و نيازهاى روحى و جسمى خود را مرتفع سازد. دادوستد و معامله با ديگران، نمونه بارز تعامل انسانها با يكديگر است كه از طريق آن شخص مىتواند اشيايى را كه به آنها احتياج ندارد در مقابل گرفتن پول يا كالاى