2- هر گاه نجاستى از خارج به مخرج مدفوع برسد، مثلًا با دست خون‌آلودش مخرج را نجس نمايد.

3- هر گاه اطراف مخرج مدفوع بيش از اندازه آلوده به مدفوع باشد.

ناگفته نماند كه در غير اين سه مورد نيز بهتر است تميز نمودن مخرج مدفوع با آب باشد؛ و در اين صورت به مقدارى بايد شسته شود كه يقين نمايد چيزى از ذرات مدفوع باقى نمانده است ولى باقى ماندن بوى آن اشكال ندارد؛ و اگر در مرتبه اول طورى شسته شود كه ذره‌اى از مدفوع باقى نماند، دوباره شستن لازم نيست.

ب- آنچه مستحب است مراعات شود

1- پيش از نماز و پيش از خوابيدن و پس از محتلم شدن و بيرون آمدن منى ادرار نمايد.

2- هنگام تخلّى جايى بنشيند كه كسى او را نبيند؛ امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد: يكى از خصلت‌ها و اوصاف لقمان كه او را به حكمت مزيّن ساخت اين بود كه هرگز كسى او را هنگام دستشويى نمودن نديد.[1] 3- موقع وارد شدن به مستراح ابتدا پاى چپ، و موقع بيرون آمدن ابتدا پاى راست خود را بگذارد.

4- در حال تخلّى و دستشويى كردن سر خود را بپوشاند.

5- در هنگام تخلّى سنگينى بدن را بر پاى چپ بيندازد.

6- «استبراء» نمودن، و آن عمل مستحبى است براى مردها كه بعد از

[1]- وسائل الشيعه، ج 1، ص 305، حديث 2