«مسأله 2077» سيّد نمىتواند از غير سيّد به عنوان سهم فقرا زكات بگيرد، بلكه احتياط واجب اين است كه به عنوان ديگر نيز از غير سيّد زكات نگيرد؛ اما اگر خمس و ساير وجوه شرعى كفايت مخارج او را نكند و ناچار از گرفتن زكات باشد، مىتواند از غير سيّد زكات بگيرد، ولى احتياط واجب آن است كه اگر ممكن باشد فقط به مقدارى كه براى مخارج روزانهاش به آن احتياج دارد، از وى زكات بگيرد.
«مسأله 2078» ملاك براى «سيّد بودن»، نسبت داشتن با «هاشم بن عبد مناف» جدّ دوم گرامى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم از ناحيه پدر مىباشد؛ پس كسى كه فقط مادرش سيّد است مىتواند از زكات غير سيّد استفاده كند.
«مسأله 2079» غير سيّد نمىتواند به كسى كه نمىداند سيّد است يا نه، زكات بدهد.
«مسأله 2080» زكات مستحب يا صدقات مستحب ديگر را مىتوان به سيّد داد، هرچند خلاف احتياط است؛ ولى بنابر احتياط واجب غير سيّد نمىتواند كفّاره و صدقه واجب خود را به سيّد بدهد.
نيّت زكات
«مسأله 2081» انسان بايد زكات رابه قصد قربت، يعنى براى انجام فرمان خداوند بدهد و در نيّت و لو اجمالًا معيّن كند كه آنچه كه مىدهد زكات است، بلكه بنابر احتياط واجب معيّن كند آنچه كه مىدهد زكات مال است يا زكات فطره؛ ولى اگر مثلًا زكات گندم و جو بر او واجب باشد، لازم نيست معيّن كند چيزى را كه مىدهد، زكات گندم است يا زكات جو.
«مسأله 2082» كسى كه زكات چند نوع مال بر او واجب شده، اگر مقدارى زكات بدهد و نيّت هيچ كدام آنها را نكند، چنانچه چيزى كه داده هم جنس يكى از آنها باشد، زكات همان جنس حساب مىشود، مثلًا كسى كه زكات چهل گوسفند و زكات پانزده مثقال طلا بر او واجب است، اگر يك گوسفند از بابت زكات بدهد و نيّت هيچ كدام آنها را نكند، زكات گوسفند حساب مىشود و اگر هم جنس هيچ كدام از آنها نباشد، در