«مسأله 1773» مضمضه زياد براى روزه‌دار مكروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد.

«مسأله 1774» اگر انسان بداند كه به واسطه مضمضه، بى‌اختيار يا از روى فراموشى آب وارد گلويش مى‌شود، نبايد مضمضه كند.

«مسأله 1775» اگر انسان شك كند كه مغرب شده يا نه، نمى‌تواند افطار كند، ولى اگر شك كند كه صبح شده يا نه، پيش از تحقيق نيز مى‌تواند عملى كه روزه را باطل مى‌كند انجام دهد، ولى در صورتى كه صبح شده باشد، به تفصيلى كه در مسأله 1771 گفته شد قضا دارد.

احكام روزه قضا

«مسأله 1776» اگر ديوانه عاقل شود، واجب نيست روزه‌هاى هنگامى را كه ديوانه بوده قضا نمايد.

«مسأله 1777» اگر كافر مسلمان شود، واجب نيست روزه‌هاى هنگامى را كه كافر بوده قضا نمايد؛ ولى اگر مسلمانى كافر شود و دوباره مسلمان گردد، بايد روزه‌هاى هنگامى را كه در حال كفر بوده، قضا نمايد.

«مسأله 1778» روزه در حال مستى صحيح نيست و انسان بايد روزه‌اى را كه به واسطه مستى از او فوت شده، قضا نمايد، اگرچه چيزى را كه به واسطه آن مست شده براى معالجه خورده باشد، بلكه اگر قبل از اذان صبح نيّت روزه كرده و مست شده و در بين روز از مستى خارج شده و تا آن هنگام عمل ديگرى كه روزه را باطل مى‌كند، انجام نداده باشد، بنابر احتياط واجب بايد روزه آن روز را تمام كند و بعد آن را قضا نمايد و اگر در حال مستى روزه را تمام كند، بايد قضاى آن را به جا آورد.

«مسأله 1779» اگر براى عذرى چند روز روزه نگيرد و بعد شك كند كه چه هنگام عذر او برطرف شده، مى‌تواند مقدار كمتر را كه احتمال مى‌دهد روزه نگرفته قضا نمايد؛ مثلًا كسى كه پيش از ماه رمضان مسافرت كرده و نمى‌داند پنجم رمضان از سفر برگشته يا