روزه‌دار خود را مجبور به جماع كند و اگر او را مجبور نمايد، بنابر احتياط بايد كفّاره او را بدهد.

«مسأله 1767» انسان نبايد در بجا آوردن كفاره كوتاهى كند، ولى لازم نيست فوراً آن را انجام دهد.

«مسأله 1768» اگر كفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را بجا نياورد، چيزى بر آن اضافه نمى‌شود.

«مسأله 1769» كسى كه بايد براى كفاره يك روز شصت فقير را طعام بدهد، اگر به شصت فقير دسترسى داشته باشد، نبايد به هر كدام از آنها بيشتر از يك مُد طعام بدهد، يا يك فقير را بيشتر از يك مرتبه سير نمايد؛ ولى چنانچه انسان اطمينان داشته باشد كه فقير طعام را به زن و فرزندان خود مى‌دهد يا به آنها مى‌خوراند، مى‌تواند براى هر يك از زن و فرزندان او، اگرچه صغير باشند يك مُد به آن فقير بدهد.

«مسأله 1770» اگر كسى كه قضاى روزه رمضان را گرفته، بعد از ظهر عمداً عملى انجام دهد كه روزه را باطل مى‌كند، بايد به ده فقير هر كدام يك مد طعام بدهد و اگر نتواند، بايد سه روز پى‌درپى روزه بگيرد.

مواردى كه فقط قضاى روزه واجب مى‌شود

«مسأله 1771» در چند صورت فقط قضاى روزه بر انسان واجب است و كفّاره واجب نيست:

اوّل: آن كه روزه خود را با قِى كردن يا اماله نمودن باطل كند.

دوم: آن كه در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصيلى كه در مسأله 1710 گفته شد، تا اذان صبح از خواب دوم بيدار نشود.

سوم: عملى كه روزه را باطل مى‌كند بجا نياورد، ولى نيّت روزه نكند يا ريا كند يا قصد كند كه روزه نباشد يا اين كه قصد كند آنچه روزه را باطل مى‌كند، بجا آورد.

چهارم: آن كه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و با حال جنابت يك يا