به ثبوت هلال كند، چه بايد كرد؟ به اين جهت، در مراسم حج براى تعيين روز عرفه و وقوف در عرفات براى ما مشكل پيش آمد و از اين بابت نمى‌دانيم كه آيا واجبات حج را درست انجام داده‌ايم يا خير و آيا اين حج را حَجّة الاسلام قرار دهيم يا نه؟

پاسخ: اگر قاضى مكه مكرّمه، حكم به ثبوت هلال كرد، تبعيت از او لازم است، ولو اين كه علم به خلاف وجود داشته باشد و حج هم صحيح است.

[2067] سؤال 231: پس از وقوف در عرفات، آيا حاجى مجاز است در شب عيد به مشعرالحرام نرود، مثلًا چند ساعتى به مكه برود و پيش از اذان صبح يا پيش از نيمه شب خود را به مشعر برساند يا بايد مستقيم به مشعر برود؟

پاسخ: بنا بر احتياط واجب بايد مستقيم به مشعرالحرام برود و شب را به قصد قربت در مشعر بگذراند.

[2068] سؤال 232: اگر معذور پس از وقوف اضطرارى مشعر الحرام، از مشعر خارج شد و پيش از طلوع فجر عذر او برطرف شد، آيا بازگشت به مشعر الحرام براى درك وقوف اختيارى لازم است؟

پاسخ: بايد براى درك وقوف اختيارى به مشعر باز گردد.

[2069] سؤال 233: مسئولين حج در عرفات و منى‌، منطقه‌اى را بين حجّاج تقسيم مى‌كنند و هر گروهى داراى جاى مخصوصى مى‌شود. آيا اختصاص مكان خاصّى به يك گروه، براى آنها حقّى ايجاد مى‌كند؟ و آيا قرار گرفتن در مكان مخصوص ديگران، براى وقوف مضر است يا خير؟

پاسخ: چنانچه با وقوف در مكان خاصّى كه ديگران به آن سبقت گرفته‌اند، حقّ ديگران تضييع شود، احوط ترك وقوف در آن جاست؛ ولى وقوف، صحيح است.

[2070] سؤال 234: چند تن از خدمه كاروانى مقدارى از اثاثيه كاروان را از عرفات به‌