مَصَارِعُهُمْ دُونَ النُّطْفَةِ وَ اللَّهِ لَا يُفْلِتُ مِنْهُمْ عَشَرَةٌ وَ لَا يَهْلِكُ مِنْكُمْ عَشَرَةٌ . يعني بالنطفة ماء النهر و هي أفصح كناية عن الماء و إن كان كثيرا جما و قد أشرنا إلى ذلك فيما تقدم عند مضي ما أشبهه.
58 (1058)- هنگاميكه امام عليه السّلام تصميم بجنگ با خوارج گرفت و به آن حضرت گفته شد كه ايشان از پل نهروان عبور كردند، فرمود:
(1) قتلگاه ايشان (موضع كشته شدنشان) اين طرف آب (نهروان) است، 2 سوگند بخدا ده تن از آنان (از كشته شدن) نجات نمىيابد، و ده نفر هم از شما هلاك نمىگردد (چون حضرت براى جنگ با خوارج در پى ايشان مىرفت، مردى از اصحابش آمد و گفت: يا امير المؤمنين خوارج از نهر عبور كردند، فرمود ديدى ايشان گذشتند؟ آن مرد گفت آرى، فرمود سوگند بخدا عبور نكردند و هرگز عبور نمىكنند و محلّ كشته شدن آنها اين طرف نهر است، بعد از آن سوار شده رفتند، چون نزديك نهر رسيدند، ديدند كه همه خوارج غلاف شمشيرها را شكسته اسبهاى خود را پى كرده آماده جنگند و فرياد ميكنند: لا حكم إلّا للّه يعنى حكمى نيست مگر از جانب خدا «اين كلمه را هميشه شعار خود قرار داده غوغايى بر پا مىنمودند» پس حضرت فرمان جنگ داد، چون جنگ تمام شد فهميدند كه نه تن از خوارج فرار كرده كشته نشدهاند و از اصحاب حضرت فقط هشت تن كشته شده بودند. سيّد رضىّ فرمايد:) مقصود حضرت از لفظ نطفة (كه بمعنى آب صافى است) آب نهر است و اين فصيحترين كنايه است براى آب هر چند زياد باشد، و پيش از اين به اين معنى (در پائين خطبه چهل و هشتم كه راجع بجنگ با خوارج بود) اشاره نموديم.