اللهّمَ انْتَ مُتَعالِى المكان، ... قادِرٌ عَلى ما تَشاءُ قَرِيبُ الرّحمةِ صادِقُ الوَعدِ. سابغ النِعمة.[50]

بار خدايا! تو بلند مرتبه‌اى ... بر هر چه خواهى توانايى، رحمت و مهربانى‌ات نزديك، وعده‌ات راست و نعمت‌ات كامل و فراوان.

اين مجموعه بسيار زيبا، اهداف، روش‌ها و روشنگرى‌هاى امام را نشان مى‌دهد.

البته نامه‌هايى از امام حسين (عليهم السلام) بر جاى مانده است كه در پاسخ كوفيان و يا كسانى كه ايشان را از رفتن به كربلا باز مى‌داشتند، نوشته شد؛ مانند نامه امام به ابن عبّاس و محمّد بن حنفيه.

روزگار امام سجّاد (ع)

دوران امامت امام سجّاد (ع) از عاشوراى سال 61 هجرى آغاز شد. ايشان در مدّت امامت 34 ساله خويش، با دشوارى‌هاى سياسى و فرهنگى بسيارى رو به رو بودند. از يك سو، خون‌ريزترين فرمانداران مانند حجّاج بن يوسف ثقفى، در شهر كوفه،

مركز شيعيان، حكمرانى مى‌كردند و از ديگر سو، مردم به لهو و لعب فراوان، دل‌خوش كرده، از دين، روى‌گردان بودند. با اين همه، امام سجّاد (ع) با روش خويش، بر مخالفان نيز تأثير نهاد و به عنوان سرآمدِ تابعيان شناخته شد، به گونه‌اى كه همراهى با كاروان امام سجّاد (ع) براى مراسم حج، مايه افتخار همگان بود. حضور طولانى مدّت امام در ميان مردم و رويكرد قشر فرهنگى به امام، سبب شد تا احاديث امام سجّاد (عليهم السلام) بسيار پُرشمارتر از امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) باشد و امام نيز براى بيان معارف دينى، از شيوه‌هاى گوناگونى مانند خطبه، دعا، نگارش و ... استفاده كردند كه شايد مهم‌ترين شيوه، همان دعا بود؛ زيرا حكومتيان نسبت به آن، حسّاسيت كمترى داشتند و از سويى، مردمى كه با لهو و لعب و ساز و آواز، مأنوس بودند، با شنيدن دعاهاى زيباى امام، لذّت ماندگار دعا را بر مستى‌هاى زودگذر آوازهاى حرام، ترجيح مى‌دادند.

[50]. مصباح المتهجد، ص.